سیستم پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم

شکل زیر به صورت پایه‌ای و دقیق، نحوه عملکرد یک سیستم خاص تهویه مطبوع و HVAC را نشان می‌دهد. توجه کنید که در سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC معمولا یک دستگاه تنظیم خودکار وجود دارد که تعیین می‌کند فضای اتاق باید گرم یا سرد شود. همچنین این دستگاه وظیفه تعیین درجه حرارتی که دمای اتاق باید به آن برسد را نیز به عهده دارد.

فن کویل چیست؟

یک دستگاه فن کویل (FCU) وسیله ای ساده است که شامل مبدل حرارتی و فن است. این دستگاه بخشی از سیستم تهویه مطبوع موجود در ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی و … است. یک فن کویل، دستگاهی با قابلیت های گوناگون است که گاهی اوقات با مکش هوای موجود، درجه حرارت فضای محیط اطراف خود را تنظیم می کند. این کنترل توسط یک سوئیچ دستی خاموش/ روشن یا یک ترموستات انجام می شود. تر موستات به فن یا به شیر کنترل فرمان می دهد که با تغییر دور فن یا تغییر میزان دبی آب ورودی به کویل ها می توان به دمای مطلوب در هر فضا دست یافت.

اساسا دستگاه های فن کویل با آب سرد و گرم از دیگ های مرکزی و چیلر تغذیه می شوند. فن کویل ها برای آن که انرژی تولید شده توسط مولد انرژی (گرم کننده یا خنک کننده) را به محیط ارائه دهند، معمولا از دو لوله (گرم یا سرد) و چهار لوله (هر دو واحد گرمایش و خنک کننده به صورت همزمان) بهره می گیرند.

دستگاه فن کویل نصب نسبتا ساده ای دارد. با این حال، برای اطمینان از عملکرد کارآمد نیاز به تعمیر و نگهداری منظم دارند. هنگامی که یک  فن کویل هوا را خنک می کند، آب کندانس شده به روی کویل ها وارد سینی زیر آن می شود و از آنجا توسط لوله ی درین، آب باید تخلیه گردد.
انواع فن کویل
فن کویل کاستی

فن کویل کاستی به دلیل آن که قابلیت نصب در سقف کاذب را دارد، هیچ فضایی را اشغال نمی کند. همچنین از طراحی ظاهری مناسبی برخوردار است و بسیار زیبا به نظر می رسد. بنابراین افرادی که می خواهند فضای کمتری را به فن کویل اختصاص دهند و از طرف دیگر مایل نیستند که زیبایی محیط شان تحت تاثیر قرار گیرد، در مجموع فن کویل کاستی را انتخاب می کنند. در حال حاضر، عمدتا مراکز خرید لوکس و ادارات از فن کوئل نوع کاستی استفاده می کنند. در هنگام انتخاب این دستگاه باید به نکاتی از جمله قابلیت نصب بر روی سقف های نازک و پمپاژ مناسب آب درین به خارج توجه نمود.
فن کویل کاستی یک طرفه

فن کویل کاستی یک طرفه

فن کویل کاستی یک طرفه عمدتا در سیستم تهویه مطبوع مرکزی استفاده می شود. طراحی این محصول  برای  جریان هوای یک طرفه است و نصب آن بر روی سقف آسان است.
فن کویل کاستی چهار طرفه

فن کویل کاستی چهار طرفه

فن کوئل های کاستی چهار طرفه، دارای ۴ جهت مختلف برای دهش هوای سرد یا گرم هستند. آن ها به یک پمپ درین برای خارج کردن آب کندانس مجهز شده اند. روش کنترل میزان دما و حجم هوا در این دستگاه ها معمولا از طریق ریموت کنترل انجام می گیرد.
فن کویل سقفی توکار

فن کویل سقفی توکار درون سقف کاذب قرار داده می شود. از مزایای این نوع فن کویل سادگی نصب و انتخاب محل دریچه هوادهی برای مصرف کنندگان است.  در بیشتر پروژه های ساختمانی، این فن کویل در بالای درِ ورودی هر فضا و زیر سقف کاذب نصب می گردد. در زیر آن دریچه بازدید جهت دسترسی، تعمیر و نگهداری تعبیه می شود.
فن کویل کانالی

فن کویل کانالی

فن کویل کانالی دارای فشار استاتیک خارجی بالایی است. از نظر ظاهری مشابه  فن کوئل سقفی توکار است و در داخل سقف کاذب قرار می گیرد. فن کویل های کانالی به دلیل صدای بالا و حجم هوای زیاد نسبت دیگر انواع فن کویل ها، معمولا در راهروهای ساختمان های تجاری، لابی ها و همچنین مکان هایی با ارتفاع سقف زیاد مورد استفاده قرار می گیرند.
فن کویل زمینی

فن کویل زمینی از جمله پرکاربردترین انواع فن کویل ها است که به صورت عمودی بر روی زمین نصب می گردد. این دستگاه عمدتا در مراکز اداری و مسکونی یا مکان هایی که امکان ایجاد سقف کاذب وجود ندارد مورد استفاده قرار می گیرد. که از جمله معایب آن اشغال فضا محیط است، اما هزینه نصب آن نسبت به سایر انواع سقفی و توکار کمتر است. طرز کار این مدل ها معمولا به صورت مکش از روبرو یا پشت و دهش هوا از قسمت بالایی فن کویل است.
کاربردهای فن کویل

کاربرد فن کویل

کاربرد این سیستم مربوط به مواردی است که بخواهیم درجه حرارت هر فضا بطور جداگانه کنترل نماییم.

همچنین با استفاده از سیستم کویل از انتقال آلودگی بین اتاق ها جلوگیری به عمل خواهد آمد. کاربردهای مناسب این سیستم عبارتند از: هتل ها، ساختمان های مسکونی، ساختمان های اداری، بیمارستان ها و غیره.
مزایای فن کویل

مزیت اصلی فن کویل این است که سیستم لوله کشی آن نیاز به فضای کمتری دارد. این دستگاه قابلیت کار با یک سیستم چیلر و حرارت مرکزی را نیز دارد. همچنین می توان  به منظور کاهش هزینه های انرژی ، فضاهای مختلف را به صورت مجزا کنترل نمود. این دستگاه امکان کنترل هر اتاق را به صورت جداگانه فراهم می کند. از آنجا که این سیستم می تواند با دمای پایین آب نیز گرم شود، درنتیجه برای مناطقی که تولید گرما صرفا توسط صفحات خورشیدی انجام می گیرد مناسب است. برای طراحی تأسیسات موجود ساختمان، لوله کشی و سیم کشی فن کویل از کانالهای بزرگ مورد نیاز برای یک سیستم تمام هوا ساده تر است.
سیستم لوله کشی فن کویل

سیستم های فن کویل به دو نوع تقسیم می شوند: فن کویل دو لوله ای و فن کویل چهار لوله ای. فن کویل دو لوله ای دارای یک لوله ورودی و یک لوله بازگشتی است. لوله تامین آب سرد یا گرم (بسته به هر فصل از سال) به فن کویل وظیفه انتقال آب را بر عهده دارد. واحدهای فن کویل چهار لوله ای دارای دو لوله تامین و دو لوله بازگشت است. این موضوع باعث می شود تا آب گرم یا سرد در هر زمان و بر حسب نیاز و فرمان کنترلی وارد فن کویل شود.

از آنجایی که اغلب لازم است همزمان قسمت های مختلفی از ساختمان را گرم یا سرد کنند، ، دستگاه فن کویل چهار لوله ای به دلیل توان تامین همزمان حرارت و برودت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

فن کویل ممکن است به شبکه های لوله کشی با استفاده از طرح های توپولوژی مختلف مانند “بازگشت مستقیم” مجهز به شیرهای بالانس مستقل از فشار، “بازگشت معکوس” متصل شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر نگاه کنید به کتاب ASHRAE “سیستم ها و تجهیزات ۲۰۰۸″، فصل ۱۲.
ترموستات های فن کویل

ترموستات دیجیتال هانیول مدل O3 TF428SN

ترموستات دستگاهی است که دمای یک حجم کنترل یا فضا را اندازه گیری می کند و فرامینی صادر می کند تا دمای سیستم در نزدیکی یک نقطه دلخواه حفظ شود.

https://lograno.com

ترموستات ها در سیستم هایی مورد استفاده قرار می گیرند که نیاز باشد گرمایش یا سرمایش را به درجه حرارت مورد نیاز تنظیم کنند. از نمونه هایی که در آن ها ترموستات به کار رفته است می توان به گرمایش ساختمان ها، گرمایش مرکزی، سرمایش و تهویه مطبوع و وسایل آشپزخانه از قبیل اجاق و یخچال اشاره کرد.

ترموستات فن کویل به عنوان کنترل کننده “حلقه بسته” عمل می کند، که هدف آن کاهش خطا بین درجه حرارت مورد نظر و اندازه گیری شده است. گاهی اوقات ترموستات به صورت ترکیبی از حسگرهای حساس و کنترل یک سیستم، همانند ترموستات خودرو عمل می کند. در واقع ترموستات وظیفه تشخیص کم یا زیاد بودن دمای موجود نسبت به دمای مورد نظر را دارد تا فرمان تغییر جریان ورودی را به فن کویل بدهد.

ترموستات‌ فن کویل انواع مختلفی دارد که مهمترین تقسیم بندی، دو دسته ترموستات آنالوگ (ترموستات مکانیکی) و ترموستات دیجیتال است. ترموستات ها با توجه به نوع لوله کشی فن کویل ها (۲ یا ۴ لوله) انتخاب می شوند.
نحوه انتخاب فن کویل
نوع

فن کویل ها دارای انواع مختلفی مانند فن کویل های کاستی، یک طرفه یا چهار طرفه، سقفی توکار، کانالی و زمینی هستند که بر اساس نوع کاربری طراحان انتخاب می شود.
ظرفیت

در هنگام محاسبه ظرفیت فن کویل که بر مبنای میزان بار برودتی کل (محسوس و نهان) هر فضا تعیین می گردد همواره سعی نمایید که ظرفیت فن کویل را در دور متوسط مبنای محاسبه قرار دهید.

ظرفیت فن کویل

Q: بار برودتی ساختمان بر حسب (BTU/MIN)

M: دبی هوای فن کویل بر حسب (CFM)

CP: گرمای ویژه هوا در فشار ثابت که عددی معادل ۰۱۸/۰ بر حسب (BTU/ft3. °F)

TΔ: اختلاف دمای بین هوای ورودی و خروجی فن کویل بر حسب درجه ی فارنهایت
سطح صدا

سطح صدا یکی از عواملی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. موفقیت یا شکست پروژه ی نصب ممکن است بر سطح صدای نهایی تاثیر داشته باشد، و این عامل اغلب نادیده گرفته می شود. از دیگر عوامل موثر بر سطح صدا می توان به ارتفاع سقف، نوع ساخت و ساز سقف، اتاق های آکوستیک و به طور کلی چگونگی قرار گرفتن فن کویل و نوع موتور و فن به کار گرفته شده اشاره کرد.

همچنین در انتخاب فن کویل باید به نکاتی مانند ابعاد دستگاه، زیبایی ظاهری، قابلیت کنترلی مناسب و قیمت آن نیز توجه کرد.
طرز کار فن کویل

آب سرد یا گرم تولید شده ی چیلر یا بویلر توسط پمپ ها از طریق رایزرها به لوله هایی با قطر کوچکتر فرستاده می شوند تا به فن کویل ها (FCU) هدایت شوند. FCU اساسا جعبه ای با فن داخلی است که هوای داخل فضا را می کشد و آن از روی کویل گرم یا سرد عبور می دهد تا دمای هوا را تغییر دهد و سپس این هوا را به داخل فضا پخش می کند. آب سرد به  FCU وارد می شود و از طریق کویل خنک کننده (مجموعه ای از لوله های نازک) عبور کرده و گرمای هوای داخل آن را جذب می کند. آب سرد، گرم شده و در نتیجه هوا در سراسر آن سرد می شود. هنگامی که آب سرد از کویل خنک کننده خارج می شود، در حدود ۵ درجه سانتی گراد (۵۳.۶ درجه فارنهایت) گرمتر خواهد شد و به ۱۲ درجه ی سانتیگراد می رسد. سپس آب سردِ گرم شده از طریق رایزرهای مسیر بازگشت به سمت اواپراتور چیلر بازگردانده می شود. آب سرد مجددا خنک می شود و آماده چرخش درون ساختمان و جمع آوری بار حرارتی بیشتری خواهد شد.

نحوه عملکرد سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC
شکل ۹: نحوه عملکرد سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC

نکته مهمی که در شکل بالا مشاهده می‌شود این است که سیستم فوق طوری طراحی شده است که سیم پیچ‌ها یا کویل‌های موجود در مجموعه، قابلیت گرم یا سرد شدن را داشته باشند. توجه کنید که مطابق شکل، سیم پیچ‌ها توسط بویلر، گرم و توسط چیلر، سرد می‌شوند.

با دقت به شکل بالا متوجه می‌شوید که هوا ابتدا از بیرون به داخل سیستم می‌آید و سپس از روی سیم‌پیچ یا کویل‌ها عبور می‌کند و در نهایت پس از گرم یا سرد شدن، به درون اتاق منتقل می‌شود.

توجه کنید که همزمان با ورود هوا از سیستم تهویه مطبوع و HVAC به درون اتاق، قسمتی از هوای اتاق از طریق یکی از خروجی‌ها به سیستم تهویه مطبوع باز می‌گردد. در واقع با استفاده از این فرایند، هوای اتاق با هوای تازه جایگزین می‌شود.

نوع دیگری از سیستم‌های تهویه مطبوع حضور دارند که این سیستم‌ها، سیستم‌های تهویه مطبوع کوچک هستند. نحوه عملکرد این سیستم به صورت کلی اینگونه است که، ابتدا گرما از درون یک اتاق جمع آوری می‌شود و سپس این گرما به بیرون از اتاق منتقل می‌شود و در نتیجه این فرایند، دمای هوای اتاق کاهش می‌یابد. این سیستم را می‌توان در مکان‌هایی مانند خودروها مشاهده کرد. مکانیزم عملکرد این سیستم به صورت دقیق در شکل زیر به تصویر کشیده شده است.
سیستم تهویه مطبوع کوچک
شکل 10: نمایی از یک سیستم تهویه مطبوع کوچک

مکانیزم بالا نشان می‌دهد که چگونه یک سیستم گرما را از یک اتاق دریافت می‌کند و سپس گرمای دریافتی را درون یک مجموعه ذخیره می‌کند و در نهایت این گرما را به هوای بیرون از اتاق انتقال می‌دهد.

سیستمی که در بالا نشان داده شده، از پنج قسمت مهم تشکیل شده است و برای عملکرد صحیح این مجموعه، باید تمام این پنج قسمت به صورت صحیح و هماهنگ فعالیت کنند.
شیر انبساط

این وسیله باعث ایجاد یک محدودیت و توقف در مسیر جریان سیال درون سیستم می‌شود. نکته دیگر این است که این وسیله افت فشار زیادی را نیز در سیستم ایجاد می‌کند.
اواپراتور یا تبخیر کننده

این وسیله حاوی مبردی است که با استفاده از تبخیر این مبرد، دستگاه قادر خواهد بود تا گرمای موجود در محیط را از بین ببرد. توجه کنید که تبخیر یک فرایند گرماگیر است. بنابراین مبرد درون اواپراتور، طی فرایند تبخیر، از محیط گرما می‌گیرد.
کمپرسور

کمپرسور را می‌توان به صورت کلی به عنوان دسته‌ای از توربوماشین‌ها معرفی کرد. کمپرسور در سیستمی که در بالا معرفی شد، قلب تپنده سیستم را تشکیل می‌دهد. کمپرسور در این سیستم تهویه مطبوع، انرژی و نیروی پیشرانش یا تراست تولید می‌کند و در نتیجه این نیرو، مبرد درون سیستم به حرکت در می‌آید.
کندانسور

همانطور که اشاره شد گرمای اتاق توسط مبرد موجود در تبخیر کننده یا اواپراتور دریافت می‌شود. برای کامل شدن چرخه نشان داده شده، نیاز هست که مبرد تبخیر شده دوباره و طی فرایند میعان به حالت مایع بازگردد. این فرایند در کندانسور انجام می‌شود.

نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که فرایند میعان، یک فرایند گرماده یا گرمازا است. بنابراین کندانسور در این فرایند، به عنوان وسیله‌ای محسوب می‌شود که گرما را از مبرد به محیط بیرون منتقل می‌کند.
خشک کن

به منظور حفظ کیفیت هوای اتاق، محفظه‌ای شامل فیلتر در اتاق قرار داده می‌شود که به وسیله آن می‌توان رطوبت و آلاینده‌های موجود در اتاق را تنظیم کرد. توجه کنید که حضور این مدل فیلتر برای یک فضای کوچک و بسته، ضروری به نظر می‌رسد.
انواع سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC

شش نوع اصلی از سیستم‌های HVAC در این بخش مورد بررسی قرار خواهند گرفت. شیوه عملکرد کلی این شش سیستم تغییرات بسیار کمی نسبت به مباحث اشاره شده در بخش‌های قبل دارد.
پمپ حرارتی

همانطور که می‌دانیم، گرما به صورت معمول تمایل دارد که از جسم گرم به جسم سرد یا از محیط با دمای بالا به محیط با دمای پایین منتقل شود. اما پمپ حرارتی مجموعه‌ای است که مسیر حرکت حرارت را در خلاف حرکت معمول آن ایجاد می‌کند. در واقع پمپ حرارتی گرما را از جسم یا یک محیط با دمای پایین به جسم یا محیط با دمای بالاتر منتقل می‌کند.

شکل زیر نمایی از یک پمپ حرارتی را به تصویر کشیده است.
پمپ حرارتی
شکل ۱۱: نحوه عملکرد یک پمپ حرارتی

پمپ حرارتی یک سیستم با کارایی و بازده بالا است و با استفاده از روندی که در ابتدای بخش توضیح داده شد، دمای اتاق را کنترل می‌کند. حالتی را در نظر بگیرید که هدف از به کارگیری پمپ حرارتی، گرم کردن یک محیط است. در این حالت، پمپ حرارتی از چرخه و سیکل تبرید مورد استفاده در تهویه مطبوع و یخچال‌ها استفاده می‌کند ولی هوای گرم تولید شده را به سمت مخالف یعنی به درون اتاق منتقل می‌کند.

توجه کنید که با برعکس کردن جریان هوا در پمپ حرارتی، می‌توان از این وسیله برای خنک کردن یک اتاق استفاده کرد. نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که وقتی پمپ حرارتی برای سرمایش مورد استفاده قرار می‌گیرد، مکان کویل‌ها در سیستم عوض می‌شود ولی چرخه عملکرد آن تغییر نمی‌کند.

در یک پمپ حرارتی، مایع موجود در تبخیر کننده و اواپراتور، به بخار تبدیل می‌شود و طی این فرایند از محیط گرما دریافت می‌کند. در مرحله بعد فشار این بخار توسط کمپرسور افزایش می‌یابد و پس از آن، گاز پر فشار به کندانسور وارد می‌شود و در این قسمت و طی فرایند میعان به مایع تبدیل می‌شود. توجه کنید که میعان یک فرایند گرماده یا گرمازا است و طی این فرایند، گاز موجود در سیستم گرما را به محیط انتقال می‌دهد.
یونیت پشت بامی

«یونیت پشت بامی» (Rooftop Unit) یا پکیج پشت بامی کاربرد بسیار زیادی در علم تهویه مطبوع و صنایع مرتبط به آن دارد. توجه کنید که این مجموعه را تحت عنوان «دستگاه انتقال هوا» (Air Handler) نیز معرفی می‌کنند.

این مجموعه، همانطور که از نام آن پیداست، از یک سیستم بزرگ تهویه مطبوع و HVAC تشکیل شده و در پشت بام قرار داده می‌شود. هدف از طراحی چنین سیستمی، معتدل کردن دمای یک محیط بزرگ است.

همانطور که اشاره شد، سیستم یونیت پشت بامی، از یک جعبه بزرگ در پشت بام ساختمان اداره یا سایر انواع ساختمان‌ها تشکیل شده است. درون این جعبه اجزای مختلفی مانند، یک دمنده، المان‌های گرمایش و سرمایش، فیلتر، محفظه‌ها و دمپرها قرار دارند.

جعبه بزرگی که در بالا معرفی شد، به داکت‌های سیستم تهویه ساختمان متصل است و از این طریق، هوای تولید شده در کل ساختمان توزیع می‌شود و در نهایت بر حسب مدلی که سیستم یونیت پشت بامی از آن استفاده می‌کند، هوا به داخل سیستم باز می‌گردد و چرخه کامل می‌شود. شکل زیر نمایی از یک سیستم یونیت پشت بامی یا دستگاه انتقال هوا را به تصویر کشیده است.
نحوه عملکرد یونیت پشت بامی
شکل 12: نحوه عملکرد یونیت پشت بامی
پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم

پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم و یا به صورت عمومی، هر کدام از پمپ‌های حرارتی زمین‌گرمایی، ابزارهایی برای تامین گرمایش و سرمایش پایدار و قابل تحمل هستند. در واقع این سیستم با استفاده از دمای متعادل زمین در زمستان و تابستان، گرمایش و سرمایش را انجام می‌دهد.

توجه کنید که استفاده از پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم، در زمان حاضر، روش رایجی نیست و دلیل این موضوع این است که این مجموعه باید در نزدیکی یک حجم انبوه آب قرار بگیرد. اما محبوبیت سیستم‌های مختلف پمپ حرارتی زمین گرمایی به سرعت رو به افزایش است. در واقع این سیستم یکی از سیستم‌های تولید انرژی پاک محسوب می‌شود و استفاده از آن کمک بسیار زیادی به محیط زیست می‌کند.

نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که سیستم‌های پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم با بهره گرفتن از دمای متعادل زمین، بازده سیستم تهویه مطبوع و HVAC را بهبود می‌بخشند. توجه کنید که نکته فوق برای انواع مختلف پمپ حرارتی مانند فعالیت در آب یا زمین، کاربرد دارد. همچنین این نکته برای هر دو حالت گرمایش و سرمایش بیان شده است. شکل زیر نمایی از یک سیستم پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم را بیان می‌کند.
سیستم پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم
شکل 13: نمای کلی سیستم پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم

قدم بعدی در این سیستم این است که یک حفره در نزدیکی سیستم تهویه مطبوع یا HVAC ایجاد شود. بنابراین آب سرد در زیر زمین می‌تواند توسط سیستم به بالا منتقل شود و آب شرب و همچنین آب مورد نیاز برای چرخه پمپ حرارتی را تامین کند. بنابراین ابتدا آب بالا آمده از زمین، فیلتر می‌شود و سپس در یک مبدل حرارتی قرار می‌گیرد. بنابراین گرما از آب گرفته می‌شود و از این گرما برای افزایش دمای سیستم آب خانه استفاده می‌شود.

همانطور که بیان شد به وسیله سیستم پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم، می‌توان گرمایش و سرمایش و همچنین آب گرم مصرفی را در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری تامین کرد. در شکل زیر نمایی دیگر از یک سیستم زمین گرمایی را نشان می‌دهد که منبع تامین انرژی آن می‌تواند به صورت افقی یا عمودی در زمین باشد و یا این منبع می‌تواند یک رودخانه و مخزن آب در نزدیکی منطقه در نظر گرفته شود.
شیوه عملکرد منبع زمین گرمایی
شکل 14: شیوه عملکرد منبع زمین گرمایی

شکل زیر هم به صورت مختصر شیوه استفاده از منبع زمین گرمایی در زمستان و تابستان را به تصویر کشیده است. با توجه به این شکل و همچنین توضیحات و شکل‌هایی که در بالا بیان شد، شیوه استفاده و کاربرد دقیق سیستم پمپ حرارتی با استفاده از مایعات گرم را در حالات مختلف می‌توانید به راحتی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
منبع زمین گرمایی در زمستان و تابستان
شکل 15: منبع زمین گرمایی در زمستان و تابستان
سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

یکی از نکات اساسی در بحث تهویه مطبوع ساختمان‌ها

سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع اندکی شبیه به سیستم یونیت پشت بامی هستند با این تفاوت که سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع برای مصارف خانگی طراحی شده‌اند. سیستم‌های تهویه مطبوع مانند کولرهای پنجره‌ای و اسپلیت‌های کوچک برای سرمایش اتاق‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند و جرمی در حدود پنج تن دارند.

سیستم‌های داکت اسپلیت

کوچکترین و پرفروش‌ترین نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC، سیستم‌های بدون داکت هستند. به همین دلیل بخش جداگانه‌ای را به این سیستم‌ها اختصاص دادیم. سیستم‌های بدون داکت یا اسپلیت‌های کوچک، برای مکان‌های با اندازه نسبتا کوچک، مانند یک اتاق بزرگ یا چند اتاق کوچک طراحی شده‌اند.

در مقابل سیستم‌های تهویه مطبوع کوچک، سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی نیز حضور دارند، این سیستم‌ها برای مکان‌های بزرگ و با وزنی حدود 20 تن طراحی شده‌اند.

سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع، نیز بین دو سیستم فوق قرار دارند. در واقع این سیستم‌ها برای افرادی مناسب است که مقدار مصرف و حجم خانه آن‌ها بین دو سیستم فوق قرار داشته باشد. توجه کنید که دو مدل مختلف از سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع طراحی شده است که در ادامه مطلب به معرفی آن‌ها پرداخته می‌شود.

نوع اول این سیستم‌ها (سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع)، سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع با «کندانسور خنک شونده توسط آب» (Water Cooled Condenser) هستند. همانطور که از نام این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع پیداست، این مدل از سیستم‌های تهویه مطبوع، سیستم‌هایی هستند که خنک کننده و کندانسور آن‌ها به وسیله آب کار می‌کند.

توجه کنید که برای فعالیت این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع، آب به صورت ثابت و به مقدار کافی باید تامین شود. این مدل از سیستم‌ها معمولا در داخل ساختمان نصب می‌شوند. شکل زیر نمایی از عملکرد این نوع از سیستم‌ها را به تصویر کشیده است.
سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC
شکل ۱۶: اجزای مختلف سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

نمایی از ظاهر این سیستم نیز در شکل زیر نشان داده شده است.
سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC
شکل ۱۷: نمایی از سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

نحوه عملکرد کلی این مجموعه نیز در شکل زیر به خوبی نشان داده شده است.
سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC
شکل 18: نحوه عملکرد سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

نوع دیگری از سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع نیز حضور دارند که به نام سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع با «کندانسور خنک شونده توسط هوا» (Air Cooled Condenser) معروف هستند. این نوع از سیستم‌ها، توسط هوای موجود در اتمسفر خنک می‌شوند و بنابراین یونیت‌های خارجی هستند و در محیط بیرون از خانه قرار می‌گیرند.

این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع از یک فن تشکیل شده‌اند که هوا را قبل از عبور از روی کویل‌های کندانسور به داخل محفظه می‌مکد. این موضوع مشابه حالتی است که در یونیت‌های پشت بامی مشاهده می‌شود.

این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع، نسبت به نوع قبلی (خنک شونده توسط آب) بسیار محبوب‌تر هستند. در واقع در این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع نیاز به طراحی دقیق و نگهداری منظم برای حضور جریان آب یکنواخت نیست. شکل زیر نمایی از این نوع از سیستم‌ها را به تصویر کشیده است.
اجزای مختلف سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج
شکل 19: اجزای مختلف سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج

شیوه قرار گرفتن اجزای مختلف این مجموعه در یک ساختمان نیز در شکل زیر نشان داده شده است. همانطور که مشاهده می‌شود این مجموعه در خارج از ساختمان قرار داده می‌شود و از جمله یونیت‌های خارجی محسوب می‌شود. همچنین برای استفاده از این سیستم از کانال‌های خاصی در خانه استفاده شده است. بنابراین این سیستم از جمله سیستم‌های همراه با کانال به حساب می‌آید.
نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج
شکل 20: نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج
سیستم تهویه مطبوع و HVAC از نوع اسپلیت

سیستم «اسپلیت» (Split) به صورت ساده به حالتی گفته می‌شود که اجزای کلیدی آن از یکدیگر جدا شده‌اند و در مکان‌های مختلفی قرار گرفته‌اند. در واقع نام اسپلیت نیز در زبان انگلیسی به معنای جدا شده است. در واقع بخشی از این سیستم شامل کندانسور و کمپرسور در بیرون از اتاق و بخشی دیگر مانند دمنده و تبخیر کننده در داخل اتاق قرار گرفته‌اند.

این نوع از سیستم‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. دسته اول «اسپلیت‌های کوچک« (Mini Split) نام دارد که به «سیستم بدون داکت» (Ductless System) نیز معروف هستند. دسته دوم، «سیستم مرکزی» (central system) نام دارد.

تهویه مطبوع با استفاده از سیستم مرکزی، دو مدل مختلف دارد. در شکل بالا (بخش قبل)، نمونه‌ای از سیستم‌های مرکزی از نوع پکیج را نشان داده است. در سیستم‌های پکیج مرکزی، کمپرسور، کندانسور و اواپراتور در داخل یک پکیج قرار دارند و این پکیج در مکانی نزدیک خانه و یا در سقف خانه نصب می‌شود.

نوع دیگری از سیستم‌های مرکزی وجود دارد که این سیستم‌ها به سیستم‌های مرکزی اسپلیت معروف هستند. در این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع، کندانسور و کمپرسور در بیرون از مجموعه و اواپراتور در داخل خانه قرار می‌گیرد و با استفاده از کانال، جریان هوا در خانه توزیع می‌شود. شکل زیر نمونه از سیستم‌های مرکزی از نوع اسپلیت را به تصویر کشیده است.
نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با اسپلیت
شکل 21: نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با اسپلیت

سیستم مرکزی در واقع سیستم‌های به همراه داکت محسوب می‌شوند و این سیستم‌ها قادر به کنترل دما در محیط‌های مختلف هستند. در واقع با قرار دادن بادگیرهای کنترل جریان هوا، می‌توان دمای برخی از اتاق‌ها را بیشتر و برخی دیگر را کمتر تنظیم کرد.

بنابراین زمانی که یک اتاق یا فضا به ندرت استفاده می‌شود، نیازی به سرمایش آن نیست و با استفاده از این سیستم مرکزی می‌توان سرمایش آن اتاق را متوقف کرد و در نتیجه با این کار صرفه جویی بسیار زیادی در انرژی و هزینه می‌شود.

در یک سیستم تهویه مطبوع از نوع اسپلیت، مبدل حرارتی درون یک محفظه مرکزی قرار گرفته است و با استفاده از یک دمنده، هوا از روی تبخیر کننده یا اواپراتور عبور می‌کند و خنک می‌شود و در نهایت هوای خنک شده به درون اتاق منتقل می‌شود.

شکل‌های زیر نمونه‌ای از سیستم اسپلیت بدون داکت یا اسپلیت کوچک را به تصویر کشیده است. با دقت به این شکل‌های اجزای مختلف یک سیستم اسپلیت به خوبی مشاهده می‌شود. در این شکل‌ها قسمتی که در داخل اتاق قرار می‌گیرد و قسمتی از سیستم اسپلیت که در خارج از اتاق قرار می‌گیرد به صورت مجزا به تصویر کشیده شده‌اند.
اجزای داخل اتاق یک اسپلیت
شکل 22: اجزای مختلف بخش داخل اتاق یک اسپلیت
اجزای قسمت‌های خارج اتاق یک اسپلیت
شکل 23: اجزای مختلف بخش خارج اتاق یک اسپلیتنحوه قرار گرفتن این نوع از سیستم‌ها نیز در شکل زیر به خوبی نمایش داده شده است. همانطور که مشاهده می‌شود اجزای مختلف این سیستم به صورت مجزا از یکدیگر قرار گرفته‌اند. بخشی از این سیستم در بیرون قرار دارد و بخشی دیگر که شامل تبخیر کننده یا اواپراتور و دمنده هوا است در داخل اتاق قرار گرفته‌اند. در واقع قسمت خنک این سیستم در داخل اتاق و قسمت داغ آن در بیرون از اتاق قرار گرفته است.
نحوه قرارگیری اجزای مختلف یک اسپلیت
شکل 24: نحوه قرارگیری اجزای مختلف یک اسپلیت
 

دسته بندی سیستم های تهویه مطبوع بر اساس محل نصب و اندازه دستگاه

یکی دیگر از دسته بندی های انواع سیستم تهویه به محل نصب و مقیاس آنها بازمی‌گردد: محلی، ناحیه ای و مرکزی.

 
سیستم تهویه مطبوع محلی

نوع محلی سیستم تهویه مطبوع در محل خود فضای مد نظر قرار می‌گیرد و تمام آنجا را تحت پوشش قرار می‌دهد و خودکفا است. در این نوع، یک سیستم برای یک منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 
سیستم تهویه ناحیه ای

نوع ناحیه ای سیستم تهویه مطبوع چندین منطقه را پوشش می‌دهد و یک سیستم برای چندین منطقه استفاده می‌شود.

 
سیستم تهویه مطبوع مرکزی

نوع مرکزی سیستم تهویه مطبوع هم برای کنترل تهویه چندین فضا توسط یک کنترل کننده اصلی در یک اتاق انجام می‌شود. این اتاق اصلی که حاوی سیستم مادر است ممکن است از فضاهای مدنظر دور باشد، اما همه آنها را در پوشش خود دارد.

 

این نوع از سیستم تهویه مطبوع، کمترین میزان فضا در اتاق را نیازمند است. همچنین کمپرسور و مبدل حرارتی آن می‌تواند در مکان دورتر از ساختمان اصلی قرار بگیرد. بنابراین انعطاف پذیری زیادی در شیوه استفاده از این نوع سیستم‌های تهویه مطبوع وجود دارد.

سیستم‌های بدون داکت، اصلی‌ترین و بیشترین سهم در بازار را به خود اختصاص می‌دهند. در واقع با توجه به طراحی منعطف این سیستم‌ها و قابلیت بهره گرفتن از آن‌ها در خانه‌های مسکونی، استفاده از این نوع سیستم‌های تهویه مطبوع کاربرد بسیار زیادی دارد. این سیستم‌ها به راحتی نصب می‌شوند و زیبایی به خصوصی نیز دارند و در برخی از حالات، بخشی از تزئینات خانه به حساب می‌آیند.

ویژگی منفی سیستم‌های بدون داکت نسبت به سیستم‌های مرکزی این است که این سیستم‌ها هزینه عملکرد بالاتری دارند. اما این سیستم‌ها ویژگی‌های مثبتی نیز دارند. یکی از ویژگی‌های مثبت آن‌ها این است که نیاز به نصب داکت در طول ساختمان ندارند. بنابراین در یک ساختمانی که ساختن آن تکمیل شده، سیستم بدون داکت بهترین گزینه به حساب می‌آید و نیاز به تغییرات اساسی برای نصب داکت و کانال ندارد.

توجه کنید که بعد از تکمیل ساخت یک ساختمان، ایجاد داکت کار بسیار سختی به حساب می‌آید و راحت‌ترین کار استفاده از سیستم‌های بدون داکت است. این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع در شکل زیر هم به تصویر کشیده شده است.

سیستم‌های بدون داکت

بنابراین می‌توان بیان کرد که یک سیستم گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع، یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک ساختمان است که سلامت و راحتی برای زندگی در آن ساختمان را تامین می‌کند و تاثیر به سزایی در میزان مصرف انرژی دارد. بنابراین انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع درست، کمک بسیار زیادی به صرفه جویی در مصرف انرژی، کاهش هزینه و افزایش راحتی و سلامت دارد. نکته دیگری که به صورت دقیق به بررسی آن پرداخته شد این است که انواع مختلفی از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC با توجه به مکان و اندازه ساختمان وجود دارد که شش مورد مختلف آن به صورت دقیق و کامل مورد بررسی قرار گرفت.

 

یکی از نکات اساسی در بحث تهویه مطبوع ساختمان‌ها این است که یک سیستم مناسب تهویه مطبوع با هدف کنترل دما، رطوبت و کیفیت هوای ساختمان ایجاد می‌شود. نکته دیگر این است که مباحث مطرح شده در علم تهویه مطبوع کاربرد بسیار زیادی در طراحی یک اتاق تمیز و همچنین کنترل آلاینده‌ها در اتاق تمیز دارد. توجه کنید که طراحی درست یک سیستم تهویه مطبوع، نیاز به انجام شبیه‌سازی دقیق و انجام محاسبات مختلف در علم دینامیک سیالات محاسباتی دارد.

 

این مطلب ابتدا به صورت دقیق مفاهیم کلی مورد استفاده در تهویه مطبوع و سیستم‌های HVAC را مورد مطالعه قرار داد و در ادامه انواع بخش‌های موجود در یک سیستم تهویه مطبوع و HVAC مانند سیستم گرمایش و سرمایش، مورد بررسی قرار گرفتند. پس از این موارد، نحوه عملکرد سیستم‌های مختلف تهویه مطبوع و HVAC بیان شد و در انتهای مطلب نیز انواع مختلف سیستم‌های تهویه مطبوع به همراه مزایا و کاربردهای آن‌ها مورد مطالعه قرار گرفتند.  برای فهم دقیق مباحث تهویه مطبوع، مفهوم نقطه شبنم و شیوه استفاده از نمودار سایکرومتریک به صورت دقیق مطالعه شده‌اند.

کولر گازی چگونه کار می‌کند؟

به طور کلی کولر گازی وظیفه جذب هوای گرم داخل  و تولید هوای خنک و مطبوع از طریق فرایند تبخیر مایع مبرّد به گاز در اواپراتور کولر را دارا می باشد. کولر گازی از یک بخارکننده جهت جذب گرمای هوا (اواپراتور)، یک کمپرسور جهت متراکم کردن گاز مبرّد، یک کندانسور بیرونی جهت خنک کردن مبرد، شیر انبساط تشکیل گردیده است .کولر های گازی را می توان به دو دسته  کولرهای دو تکه یا همان اسپلیت ها و کولر گازی یک تکه (پنجره ای یا پرتابل) تقسیم بندی نمود

کولر گازی معتبر

کولر گازی دو تکه یا همان اسپلیت ها از دو پنل داخلی و پنل خارجی (کندانسور) تشکیل گردیده است.

کولر های گازی یا آنچه در بازار به آن اسپلیت نیز گفته می شود، نوعی از دستگاه های سرمایشی است که امروزه جای دستگاه های سرمایشی قدیمی مثل کولرهای آبی و پنکه های سقفی را گرفته است. این دستگاه تهویه مطبوع به کمک سیستم تبرید تراکمی کار می کند و برای استفاده در محیط های کوچک تا سالن های بزرگ مناسب است. بیشتری استفاده از این کولرها در محیط های خانگی و آپارتمانی است. یعنی مکان هایی که کمتر امکان نصب دیگر دستگاه های سرمایشی مثل چیلرها، هواسازها و … را دارا هستند و به خاطر معایبی که کولرهای آبی دارند، تمایل دارند از یک سیستم تهویۀ مطبوع دیگر بهره ببرند. در این مقاله کولر گازی یا اسپلیت چیست قصد داریم بیشتر دربارۀ این دستگاهها گفت و گو کنیم و سپس انواع کولر های گازی یا اسپلیت و نحوۀ عملکرد آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.
آشنایی با اسپلیت

کولرهای گازی از جمله دستگاه های تهویۀ مطبوع به شمار می روند که به کمک سیستم تبرید تراکمی سیال مبرد عمل سرمایش را انجام می دهند. البته با این تفاوت که اغلب دستگاه های سرمایشی تبرید تراکمی مثل چیلرها، مینی چیلر ها، فن کویل ها، هواسازها و … بیشتر در مکان های بزرگ کارایی دارند. ولی از کولرهای گازی می توان در محیط های خانگی و فضاهای کوچک ساختمانی نیز بهره برد. حتی از کولرهای گازی پرتابل می توان در شرایط اضطراری استفاده نمود و سپس در صورت لزوم آن را جا به جا کرد. همین موضوع سبب شده تا کولر گازی مورد توجه صاحبان املاک و خانه های آپارتمانی و ویلایی کوچک قرار بگیرد.

انواع کولر گازی

جان گوری پزشک و مخترع در سال 1840 به این موضوع پی برد که هوای گرم باعث ایجاد بیماری‌های پوستی، مالاریا و تنگی نفس می‌شود.
خیلی از مردم به خاطر گرمای زیاد در فلوریدا جان خود را از دست دادند و در این شهر بیماری‌های زیادی شایع شد.
این امر باعث شد پزشک بزرگ شهر فلوریدا(جان گوری) برای حل مشکل بیمارستان تحقیقات خود را برای خنک کردن محیط شروع کند.
برای همین جان گوری دستور داد که در شهر فلوریدا مردم از سیستم‌های خنک کننده استفاده کنند.
اما سیستمی‌در آن زمان اختراع نشده بود که بتواند محیط خانه را خنک کند.

برای همین مردم نیاز داشتند که از یخ‌های بزرگ برای خنک کردن محیط استفاده کنند.
یخ‌های بزرگی که از دریاچه‌های یخ زده شمال ایالات متحده آمریکا قرار بود به فلوریدا برسد هزینه ی زیادی را در بر داشت.
از این رو جان گوری تصمیم گرفت که یک سیستم مصنوعی برای خنک کردن محیط بسازد.
برای اولین بار جان گوری توانست با ساخت یک کمپرسور آب و بخار را به یخ تبدیل کند.
این اولین جرقه ی تاریخ ساخت کولر گازی بود و در سال 1851 این اختراع به اسم جان گوری ثبت شد.

انواع کولر گازی

فرض کنید تمام کولرهای گازی عین هم باشند در یک اندازه و ظرفیت یکسان.
خیلی از افراد نیاز به ظرفیت بالا ندارند و می‌خواهند از یک کولر گازی کوچکی برای خنک کردن اتاق خود استفاده کنند.
پس با این وجود اگر تمام مدل‌ها یک ظرفیت یکسان داشته باشند این شخص از خرید کولر گازی منصرف می‌شود.
از این رو کمپانی‌های سازنده کولر گازی برای اینکه مشتریان خود را از دست ندهند کولرهای گازی را در انواع مختلف طراحی کرده اند که هر فرد بتواند از این دستگاه در محیط‌های مختلف استفاده کند.
موارد زیر از انواع کولرهای گازی موجود در بازار جهانی است.

    یونیت یا مدل پنجره ای
    مدل اسپلیت یا دو تکه
    کولر گازی مدل پرتال
    داکت اسپلیت
    کولرهای گازی مولتی اسپلیت
    مدل سقفی و زمینی
    کولرهای گازی مرکزی(ایستاده)

یونیت یا مدل پنجره ای

یونیت یا مدل پنجره ای

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

همانطور که در بخش بالا به این موضوع اشاره کردیم بعضی از افراد فضای زیادی برای نصب کولرهای گازی ندارند برای همین لازم است از مدل دیگری برای خنک کردن محیط خانه استفاده کنند.
برای نصب کولرهای گازی پنجره ای لازم است در پشت پنجره یا در حفره‌های داخلی دیوارهای بیرونی ساختمان این دستگاه به صورت استاندارد نصب کنید.
سیستم یونیت به این صورت طراحی شده است که در پشت دستگاه یک فن برای مکش هوای گرم به داخل کمپرسور پنل جلوی کولر قرار گرفته شده است.
با تغییر دمای گرم به دمای سرد محیط ساختمان با این دستگاه کوچک کاملاً خنک می‌شود.
جالب است که بدانید همین مدل پنجره ای نیز انواع مختلفی با توان ظرفیت کم و زیاد دارد که می‌توانید بر اساس توانی که از کولر می‌خواهید یکی از انواع کولرهای گازی را خریداری کنید.
مدل اسپلیت یا دو تکه

مدل اسپلیت یا دو تکه

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

کولر بی مجرا و مینی اسپلیت نامی‌است که بیشتر متخصصین به مدل‌های کولر گازی اسپلیت اختصاص می‌دهند.
بیشتر این مدل کولرهای گازی مناسب مکان‌های بزرگ است چرا که قرار است دمای محیط در تمام مکان به صورت یکنواخت باشد.
از این رو در سالن‌های بزرگ هتل‌ها و مجتمع‌های مسکونی که دمای محیط لازم است که به صورت یکنواخت باشد این مدل دستگاه را به کار می‌گیرند.
یکی از مزایای کولرهای گازی اسپلیت این است که می‌توانید علاوه بر فصل تابستان در فصل زمستان هم از آن برای گرم کردن محیط سالن و ساختمان از دستگاه استفاده کنید.
این مدل کولر گازی در انواع مختلفی روانه بازار شده است که می‌توانیم به مدل‌های زیر نیز اشاره کنیم.

    دیواری
    سقفی و زمینی
    کانالی
    کاستی
    ایستاده
    مینی اسپلیت

کولر گازی مدل پرتال

کولر گازی مدل پرتال

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

همانطور که در بخش بالا اشاره کردیم کولرهای گازی به دو گروه تقسیم می‌شوند.
کولرهای گازی یک تکه و دو تکه.
کولرهای گازی پنجره ای و پرتال هر دو از گروه کولرهای گازی یک تکه ای هستند.
از نظر عملکرد کولر می‌توان گفت تقریباً مدل پنجره ای و پرتال عملکردی شبیه به هم دارند چرا که از یک گروه هستند.
از معایب کولرهای گازی پرتال باید گفت متأسفانه سر و صدایی که از سیستم به گوش می‌رسد بسیار آزار دهنده است.
اما یکی از مزایای کولرهای گازی پرتال این است که می‌توانند محیط سالن را تا 500 فوت را خنک کنند.
اغلب افراد وقتی از این مدل استفاده می‌کنند که نتوانند مدل پنجره ای کولر گازی را نصب کنند.
داکت اسپلیت

کمپرسور کولر های گازی

کمپرسور دستگاهی است که وظیفۀ فشرده سازی سیال مبرد را بر عهده دارد. همین طور که گفتیم برای انتقال گرما از محیط خنک تر به محیط گرم تر نیاز است که کاری روی سیستم انجام شود. انرژی لازم برای حرکت سیال مبرد در طول سیکل تبرید تراکمی را کمپرسور تأمین می کند. کمپرسورهای به کار رفته در کولرهای قدیمی اغلب از نوع پیستونی رفت و برگشتی بودند. اما این کمپرسورها سر و صدای بالایی دارند و هربار که کولر گازی شروع به کار کند، انرژی بالایی در زمان استارت مصرف می نمایند. به همین خاطر امروزه این کمپرسورها را با انواع جدیدتر مثل کمپرسورهای اسکرال و روتاری جایگزین کرده اند. در نسل جدیدتر کولرهای گازی از کمپرسورهای اینورتردار استفاده می‌شود. این کمپرسورها می توانند با سرعت های متغیر کار کنند. به این شکل دیگر نیازی نیست هربار کمپرسور کولر از کار بیفتد و دوباره از نو استارت بخورد، بلکه فقط سرعت دوران آن کاهش می‌یابد.

کندانسور اسپلیت

زمانی که سیال مبرد توسط کمپرسور فشرده می شود، دمای آن هم بالا خواهد رفت و به صورت گاز داغ در می آید. کندانسورهای کولر گازی به صورت هوا خنک طراحی می شوند و این وظیفه را دارند که دمای سیال مبرد را در فرایندی فشار ثابت کاهش دهند. به شکلی که سیال مبرد در حالت در حالت مایع اشباع در بیاید.

شیر انبساط کولر گازی

پس از اینکه سیال مبرد از کندانسور خارج شد، از یک شیر انبساطی عبور داده می شود. این عمل باعث می گردد که فشار سیال به یک باره افت کند و به خاطر افزایش حجمی که اتفاق می افتد، به صورت کامل به بخار تبدیل شود.

اواپراتور اسپلیت

پس از اینکه سیال مبرد به گاز اشباع تبدیل شد، به کمک اواپراتور در تماس با هوای محیط داخل قرار می گیرد. این عمل باعث می شود که گرمای محیط خانه به سیال مبرد منتقل شود. زیرا دمای سیال از دمای محیط پایین تر است. این عمل به کمک یک دمنده انجام می گیرد که هوای محیط را مکیده، از روی لوله های اواپراتور عبور می دهد و پس از خنک شدن دوباره آن را به محیط بر می گرداند. سیال مبرد نیز پس از عبور از اواپراتور کولر گازی به کمک خط لوله به کمپرسور دستگاه بر می گردد.

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

داکت اسپلیت‌ها یکی از مدل‌های کولر گازی است که بیشتر این مدل را به نام کولر گازی کانالی می‌شناسند.
دستگاه داکت اسپلیت‌ها تقریباً شبیه به کولرهای گازی سقفی و زمینی هستند.
جالب است که بدانید این مدل را به عنوان یکی از انواع کولرهای گازی اسپلیت نیز در نظر می‌گیرند.
برای نصب کولرهای گازی داکت اسپلیت لازم است که حتماً در داخل سقف‌های کاذب ساختمان دستگاه را نصب کنید.
اما برای اینکه در تمام اتاق‌ها از امکانات دستگاه بهره مند شوید باید حتماً سیستم کانال کشی ساختمان را انجام دهید.
از مزایای دستگاه داکت اسپلیت می‌توانیم به اشغال نکردن محیط ساختمان اشاره کنیم.
کولرهای گازی مولتی اسپلیت

کولرهای گازی مولتی اسپلیت

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

مولتی اسپلیت همانند کولرهای گازی اسپلیت دارای چند پنل است.
اما تفاوتی بین این دو وجود دارد.
در مولتی اسپلیت‌ها شما از دو پنل داخلی استفاده می‌کنید.
این در حالی است که اسپلیت‌ها فقط از یک پنل داخلی برای خنک کردن محیط ساختمان استفاده می‌کند.
از نظر بیشتر مردم مولتی اسپلیت‌ها بهترین دستگاه تهویه مطبوع است.
مدل سقفی و زمینی

مدل سقفی و زمینی

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

برای حل مشکل بعضی از مشتریان کمپانی‌های سازنده کولر گازی مدل سقفی و زمینی را نیز به جمع این دستگاه اضافه کرده اند.
با این کار علاوه بر اینکه مشتریان از امکانات کولرهای گازی استفاده می‌کنند، این کار باعث می‌شود افراد زیادی هزینه‌های بیهوده برای خرید دستگاه تهویه مطبوع را متحمل نشوند.
این نوع کولرهای گازی در سقف کاذب و بر روی زمین نیز قابل نصب هستند.
کولرهای گازی مرکزی(ایستاده)

کولرهای گازی مرکزی(ایستاده)

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

کولرهای گازی ایستاده از نظر ظرفیت بازدهی هوای خنک به محیط بسیار توانایی بسیار بالایی را دارند.
کمپانی کولرهای گازی این مدل را برای خنک کردن سالن‌های بزرگ مثل هتل‌ها، خوابگاه‌ها، دانشگاه‌ها و.. طراحی و تولید کرده است.
متأسفانه این کولر گازی قابل نصب بر روی دیوار، سقف کاذب و.. نیست و فقط باید در گوشه ای از ساختمان قرار بگیرد.
 

یخچال برای سرد کردن از گاز فریونی استفاده می‌کند و دستگاه‌های کولر گازی نیز با تبدیل گاز به مایع و برعکس سرما را تولید می‌کنند.
بگذارید جزئیات را به صورت کامل توضیح دهیم.
کمپرسور یکی از اجزای کولر گازی است.
هنگامی‌که گاز خنک کننده در درون کمپرسور متراکم می‌شود، تحت فشار کندانسور قرار می‌گیرد و گرمای خود را از دست می‌دهد.
گاز به مایع تبدیل می‌شود و از شیر انبساط این مایع عبور می‌کند و در پایان به اواپراتور هدایت داده می‌شود.
در اینجا دوباره مایع به حالت گاز تبدیل می‌شود و گاز توسط اواپراتور محیط را سرد می‌کند.

در صورتی که از سیستم گرمایشی کولر گازی بخواهید استفاده کنید نحوه عملکرد کولر گازی به این صورت است.
همانطور که گفتیم گاز به مایع تبدیل می‌شود اما در حالت گرمایشی گاز خنک کننده در کمپرسور قرار می‌گیرد و مستقیماً به سمت اواپراتور می‌رود.
در این هنگام گاز گرمای خود را از دست می‌دهد این گرما توسط اواپراتور به محیط انتقال داده می‌شود و محیط گرم می‌شود.

 

تفاوت در نیازهای برق برای سیستم تهویه مطبوع

 تفاوت های ساختاری بین تهویه مطبوع مسکونی و تجاری

در سطح اولیه تفاوت های اساسی فیزیکی وجود دارد که بین سیستم های تهویه مطبوع تجاری و مسکونی وجود دارد. وقتی صحبت از تهویه مطبوع مسکونی می شود ، این واحد به طور کلی دارای ماهیت مرکزی است که از طریق مجاری مختلف به سراسر ساختمان متصل می شود. به همراه کانال ها ، کندانسور و اپراتور به طور کلی در مکان های مختلف ملک قرار دارند ، تا اطمینان حاصل شود که جریان هوا مطلوب در سراسر ساختمان رخ می دهد. اکنون که به تهویه مطبوع تجاری می رسیم ، برای این نوع تهویه مطبوع به طور کلی ترکیبی از هر دو واحد خنک کننده و گرمایشی در پشت بام قرار داده شده است تا صداهای غیرضروری در محیط کار ایجاد مزاحمت نکند. با توجه به این واقعیت که واحدی که به طور کلی در پشت بام قرار می گیرد ، در نهایت فضای زیادی را که بیشتر با نیازهای مشاغل سازگار است ، صرفه جویی می کند ، جایی که ممکن است محدودیت فضا باشد. بنابراین ، فقط با توجه به اختلافات ساختاری که بین این دو وجود دارد ، تعیین مرز واحدهای تهویه مطبوع مسکونی و تجاری بسیار آسان است.

https://lograno.com/

https://lograno.com/%d8%af%d8%a7%da%a9%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%d9%be%d9%84%db%8c%d8%aa/

https://lograno.com/%da%86%db%8c%d9%84%d8%b1/

https://lograno.com/%da%a9%d9%88%d9%84%d8%b1-%da%af%d8%a7%d8%b2%db%8c/

https://lograno.com/%d9%81%d9%86-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%84/

2. تفاوت در نیازهای برق برای سیستم تهویه مطبوع

پس از صحبت در مورد تفاوت های فیزیکی موجود بین دو نوع سیستم واحد تهویه مطبوع ، اجازه دهید ادامه دهیم و در مورد تفاوت کمی که در نیازهای برق رخ می دهد صحبت کنیم ، جایی که اختلاف در مقدار توان واحد تهویه مطبوع برای یک ساختمان رخ می دهد بکشید تا بتوانید فضا را خنک کنید. وقتی به اندازه های معمولی ساختمان نگاه می کنید ، و یک خانه متوسط چیزی در حدود 2800 فوت است ، در حالی که مساحت متوسط ​​هر مجتمع تجاری تقریباً به 18000 فوت می رسد بنابراین این تهویه مطبوع تجاری باید به شکلی ایجاد شود که بسیار قدرتمندتر باشد تا بتواند فضاهای ایجاد شده در آن را خنک کند.

 

دلیل دیگر وجود چنین اختلاف مصرف برق در این دو فضا این است که وقتی به فضاهای تجاری فکر می کنید ، تهویه مطبوع در آنجا باید به گونه ای ایجاد شود تا راحتی افرادی را که مشغول تجارت هستند فراهم سازد ، خواه کارمندان شما باشند یا مشتریانی که از آن بازدید می کنند ، البته ، اکنون ، تعدادی از افراد در فضای تجاری همیشه بیشتر از تعداد افراد در فضای مسکونی خواهند بود. در حالی که تهویه مطبوع مسکونی همیشه با در نظر گرفتن متوسط ​​تعداد ساکنان یک خانه ایجاد می شود ، وقتی در مورد یک مجتمع تجاری صحبت می کنید ، هرگز ضمانت یا تعداد معینی از افرادی که از نظر سکونت به آنجا رفت و آمد می کنند وجود ندارد ، از این رو شما همیشه باید سیستم تهویه مطبوع را ایجاد کنید و حد بالایی را در نظر داشته باشید تا حداکثر راحتی در ماه های تابستان و در واقع در تمام طول سال وجود داشته باشد. از این رو ما نمی توانیم تأکید کافی بر میزان اهمیت درخواست متخصصان حرفه ای تهویه مطبوع برای رسیدگی به نیازهای مسکونی و تجاری تجاری داشته باشیم.

نشتی باعث افت راندمان دستگاه تهویه مطبوع می­شود

راهکارهای کاهش مصرف برق در دستگاه های تهویه مطبوع

چه دستگاهی را انتخاب کنیم؟

یکی از منطقی ترین راه ها برای کنترل و کاهش میزان مصرف برق، انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع مطابق با نیازمان است. تأسیسات یا ساختمانی با وسعت محدود و کار سبک، به یک تهویه مطبوع با ظرفیت پایین احتیاج دارد و برعکس این موضوع هم صدق می­کند. بنابراین اینکه چه دستگاهی را انتخاب کنیم، تا حد خیلی زیادی متأثر از نیاز ما است. البته که شرایط موجود، بودجه و محصولات موجود در بازار هم نقش خود را دارند، اما تطابق با نیاز، هماهنگی عملکرد با دستگاه را به دنبال دارد.

به طور مثال، اگر بخواهیم به طور اختصاصی در مورد چیلرها این موضوع را بررسی کنیم، باید بدانیم که دو نوع کلی چیلر وجود دارد: چیلر جذبی و چیلر تراکمی. چیلر تراکمی از رایج­ترین نوع چیلرها است و با برق کار می­کند. اما در مقابل، چیلر جذبی به جای برق، گاز را به عنوان سوخت خود قبول می­کند. این قضیه باعث می­شود چیلر جذبی برای مناطقی که با کمبود برق مواجه هستند مناسب باشد.

 
راهکار کاهش مصرف برق دستگاه های تهویه مطبوع چیست؟

کاهش مصرف انرژی با بهینه سازی مصرف انرژی و افزایش بهره وری همسنگ است. بنابراین هنگامی که از افزایش راندمان صحبت می­کنیم، منظورمان بهینه سازی مصرف برق و برعکس آن، کاهش راندمان، به معنی افزایش مصرف برق است.

 

اسپیلیت بیرون ساختمان

 
کاهش میزان خنک سازی میزان مصرف برق تهویه مطبوع را کاهش می دهد

اولین مرحله برای بهینه سازی مصرف انرژی در سیستم های تهویه مطبوع، کاهش میزان خنک سازی است. چرا که مقدار برقی که سیستم های تهویه مطبوع مصرف می­کنند، به مقدار خنک سازی یا مقدار گرمایی که باید سیستم آن را دفع کند هم بستگی دارد. مراحل کم کردن مقدار خنک سازی به این ترتیب است:

    عایق کردن فضا: این قضیه شامل عایق سازی سقف، لعاب زدن پنجره ها، پر کردن درز­ها و گذاشتن سایبان است. منطقی است که هر چقدر هوا میان بیرون و درون ساختمان بیشتر جریان داشته باشد، زحمات دستگاه تهویه مطبوع بیشتر زیر سؤال می­رود و باید بیشتر مشغول به کار باشد. همین موضوع میزان خنک سازی دستگاه را بالا و باعث افزایش مصرف برق می­شود.
    به حداقل رساندن اثاثیه گرمازا و نور چراغ ها: چراغ ها به خودی خود گرما تولید می­کنند. چراغ ها و اسبابی که گرمازا هستند باید در مدتی که به آنها نیازی نیست خاموش نگه داشته شوند. چرا که با تولید گرما، به گرمایی که باید دفع شود افزوده می­شود و کار تهویه مطبوع را سنگین تر می­کند. همچنین که جایگزین کردن موتورهای استاندارد با موتورهای کارآمدتر، گرمای ساطع شده از وسایل را کاهش می­دهد.
    اطمینان حاصل کردن از تحت کنترل بودن عملکرد دستگاه و تطابق با نیاز از نظر زمانی: سیستم­ های تهویه مطبوع در طول روز در مواقع و ساعات مختلف و نقاط مختلفی از یک ساختمان فعالیت دارند. بدین ترتیب، تنظیم کردن زمان مشخص برای فعالیت آنها، باعث می­شود که کنترل بیشتری روی آنها داشته باشیم و در نتیجه، دستگاه ها در ساعات کلیدی و مورد نیاز روشن خواهند ماند.
    استفاده از موتورهای سرعت متغیر در سیستم های تهویه مطبوع: این امکان به فن ها و پمپ ها اجازه می­دهد تا به جای خاموش یا روشن بود صرف و صفر و صدی، با میزان های مختلفی کار کنند.
    تنظیم دمای مناسب: هدف طراحی و تولید سیستم های تهویه مطبوع، آسایش و راحتی افراد است اما در این بین نباید فراموش کرد که دمای مناسب و دلخواه برای هر فرد باید دمایی منطقی باشد که دستگاه بتواند از پس آن در فصل های مختلف برآید. چند درجه اختلاف دمای مختصر می­تواند تأثیر برجسته ای بر مصرف برق تهویه مطبوع داشته باشد.

استفاده از مواد اولیه مناسب

به طور مثال آبی که در چیلرها استفاده می­شود اگر آبی باشد که ناخالصی های شدیدی با خود دارد و رسوبات زیادی از خود به جای می­گذارد، استهلاک سیستم را شدیدتر کرده و بازده آن را پایین می­آورد.
استفاده از سیستم های کنترلی دقیق و دیجیتال

طبیعتاً سیستم هایی که امکان مونیتورینگ را در اختیار ما می­گذارند بیشتر تحت کنترلمان هستند. باید یادآوری کرد که بسیاری از سیستم ها هستند که به طور نادرستی تنظیم شده اند چرا که در کوتاه مدت مدام چک نمی­شوند. سیستمی که به ما امکان کنترل و بررسی عملکردش را بدهد، با تغییراتی که رویش اعمال می­شود مصرف انرژی خود را پایین تر از سیستم های خارج از کنترل نگه می­دارد.

همچنین که می­توان از سیستم های هوشمند و خودکار کمک گرفت. با این سیستم، مصرف برق به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. چرا که سیستم به طور مستمر نسبت به نیاز افراد ساکن ساختمان تنظیم خواهد شد.

 

بیشتر بخوانید: بهینه سازی تهویه مطبوع برای یک خانه سازگار با محیط زیست

 
نقش نگهداری و تعمیرات در بهینه سازی انرژی شامل چه مواردی می‌شود؟

نگهداری از تجهیزات تهویه مطبوع صرفاً شامل فراهم کردن فضا برای جایگیری آن نیست. از آنجایی که اساس تهویه مطبوع بر انتقال حرارت و تبادل حرارتی است، کثیف بودن کانال ها و سطوح، باعث کاهش راندمان برجسته سیستم و بالا رفتن مصرف برق می­شود. رسوبات روی صفحات اجزای دستگاه، حتی اگر سیکل بسته هم باشد اتفاق می­افتد. این قضیه اتفاقی ناگریز است. اما برای رفع آن باید فیلترها، سطوح و کانال های تبادل حرارت را تمیز نگه داشت. حتی بعضاً لازم است که فیلترهای هوا مدام تعویض شوند.

خیلی از مواقع همین آلودگی ها مسیر جریان هوا را مسدود کرده­ و باعث افت راندمان دستگاه شده اند. این موضوع شامل دریچه های خروج هم می­شود.
یادداشت و رکوردگیری عملکرد روزانه

با یادداشت و رکوردگیری روزانه عملکرد دستگاه های تهویه مطبوع، نقاط ضعف و قوت عملکرد آن و مغایرت های دستگاه با اظهارات و گفته های کارخانه مشخص می­شوند. به این شکل می­توانیم برای کار با سیستم برنامه ریزی کنیم و بدانیم در چه سطح انتظاری باید از دستگاه تهویه مطبوع کار بکشیم.

همچنین که یادداشت روزانه مشخصات کمک می­کند تا وضعیت و انحراف های دستگاه نمایان شوند. به این ترتیب امکان پیشگیری از مشکلات حاد فراهم می­شود. به این شکل که با تحلیل داده های مربوط به دستگاه، مشکل پیش بینی خواهد شد و با آمادگی بیشتری با آن برخورد می­کنیم. مثلاً متوجه خواهیم شد که باید قطعه ای را تمیز یا تعویض کنیم، چرا که راندمان دستگاه را پایین ­آورده و مصرف برق را بیشتر می­کند.

 

https://bit.ly/3010OgW

https://bit.ly/3EURnPg

https://bit.ly/3ocJY7f

https://bit.ly/3wtdd9C

https://bit.ly/3o5xLRH

https://tinyurl.com/37yhp9bk

https://tinyurl.com/4vf9h645

https://tinyurl.com/7s3tcvts

https://tinyurl.com/8mrnzrwv

https://tinyurl.com/fmmjtyfp

 

 
کنترل نشتی ها

نشتی باعث افت راندمان دستگاه تهویه مطبوع می­شود. بعضی از نشتی ها مانند نشتی فن کویل ها موضوعی طبیعی است و توسط سینی درین و لوله، به جایی که باید هدایت می­شود. اما سایر نشتی هایی که باعث افت راندمان می­شوند، باید همواره کنترل شوند.
کنترل مقدار مبرد، روغن ها و آب

مبرد و روغن در خیلی از دستگاه های تهویه مطبوع نقشی کلیدی دارند. کنترل میزان آنها و تعویض به موقع، می­تواند از افت راندمان دستگاه جلوگیری کند. علاوه بر اینکه در چیلرها امکان حل شدن روغن در مبرد هم وجود دارد. به ازای حل شدن هر یک درصد روغن در مبرد، دو درصد افت راندمان اتفاق می­افتد. به این شکل با تعویض به موقع روغن چیلر، از افت دو درصدی راندمان جلوگیری خواهد شد.
آگاهی، یاری دهنده­ اصلی محسوب می‌شود

در نهایت می­توان یادآوری کرد که آموزش و بالا بردن آگاهی نسبت به سیستم تهویه مطبوع و عمل کردن مطابق دستور عمل کارخانه، عواملی هستند که افت راندمان را کنترل و مصرف برق تهویه مطبوع را کاهش می­دهند. آشنایی با نحوه عملکرد سیستم ها، آموزش دهی به کارکنان و گماردن افراد مسئول و آگاه نسبت به کنترل دستگاه، قطعاً از صرف هزینه های هنگفت جلوگیری می­کند.

نوع نهایی از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC

یکی از مباحث بسیار مهم و پرکاربرد در صنعت و علم مکانیک، «سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع» (Heating, Ventilation and Air Conditioning) هستند. این سیستم‌ها را می‌توان به صورت اختصاری با نام HVAC نمایش داد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که تهویه مطبوع بخشی از علم HVAC است ولی در بسیاری از حالات و صنایع این دو واژه را یکسان در نظر می‌گیرند و با نام تهویه مطبوع و HVAC مورد مطالعه قرار می‌دهند.

تهویه مطبوع لوگرانو

همانطور که اشاره شد، سیستم HVAC خلاصه شده عبارت گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع است. بنابراین همانطور که از نام آن پیداست، این سیستم از سه مجموعه گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع تشکیل می‌شود که در ادامه به صورت مختصر معرفی می‌شوند.

بخش اول در یک سیستم HVAC، گرمایش است. گرمایش بخشی است که در آن هوای درون ساختمان را با استفاده از رادیاتورها یا سیستم‌های تولید هوا گرم می‌کنند.
گرمایش ساختمان به کمک رادیاتور
شکل ۱: گرمایش ساختمان به کمک رادیاتور

همانطور که اشاره شد، بخش دوم در سیستم HVAC تهویه نام دارد. تهویه نیز فرایندی است که طی آن هوای تمیز در مجموعه باقی می‌ماند و هوای آلوده به فضای بیرون منتقل می‌شود. این فرایند باعث ایجاد چرخش در هوای داخلی نیز می‌شود و رطوبت اضافی موجود در سیستم را از بین می‌برد. توجه کنید که فرایند تهویه، معمولا با استفاده از سیستم‌های مکانیکی انجام می‌شود که این سیستم‌ها شامل تعدادی فن هستند. فن یکی از انواع توربوماشین‌ها است. توربوماشین‌، ماشین‌ مکانیکی دواری است که در آن‌، انرژی بین ماشین و سیال و به دلیل حرکت دینامیکی ماشین منتقل می‌شود و کاربرد بسیار زیادی در علم مکانیک و آیرودینامیک دارد. مباحث مربوط به توربوماشین د «توربوماشین (Turbomachinery) — به زبان ساده» به صورت جامع مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.
سیستم تهویه یک تونل
شکل ۲: سیستم تهویه یک تونل

بخش سوم از سیستم HVAC، مجموعه تهویه مطبوع است. این سیستم، دمای اتاق را پایین می‌آورد و از مجموعه‌ای شامل هوای خنک و یا آب خنک تشکیل می‌شود. سیستم تهویه مطبوع وظیفه کنترل سطح رطوبت موجود در هوای اتاق را نیز به عهده دارد. این موارد و در ادامه مطلب به صورت دقیق مورد مطالعه قرار خواهند گرفت.

یک سیستم HVAC را می‌توان به صورت اختصاری سیستم تهویه مطبوع نیز نامید که وظیفه اصلی آن تامین دمایی در حدود 75
درجه فارنهایت و رطوبت نسبی در حدود 40 تا 60 درصد است. همچنین با توجه به استاندارد ASHRAE62.0، کربن دی اکسید باید کمتر از 1000PPM

باشد.
سیستم تهویه مطبوع به کمک اسپلیت
شکل ۳: تهویه مطبوع ساختمان به کمک اسپلیت

بنابراین همانطور که اشاره شد، سیستم‌های HVAC را می‌توان شامل طیف وسیعی از سیستم‌های تهویه مطبوع، از جمله سیستم‌های خنک کننده خانگی تا سیستم‌های بسیار بزرگ و پیچیده صنعتی دانست. طراحی یک سیستم تهویه مطبوع مناسب، نیاز به استفاده از اصول موجود در علوم ترمودینامیک، مکانیک سیالات و انتقال حرارت دارد. به صورت رایج به یک سیستم HVAC، سیستم تهویه مطبوع نیز می‌گویند هرچند همانطور که اشاره شد، سیستم تهویه مطبوع زیر مجموعه‌ای از سیستم HVAC است.

جعبه‌های بزرگی که در قسمت بالای ساختمان‌ها یا ادارات مشاهده می‌شوند، نمونه‌ای از سیستم‌های HVAC هستند. در واقع این بخش‌ها، قسمت‌های قابل دیدن سیستم HVAC را تشکیل می‌دهند.

همانطور که اشاره شد، سیستم گرمایش و سرمایشی که در خانه‌های مسکونی مشاهده می‌شود نیز زیر مجموعه‌ای از سیستم‌های HVAC هستند. این سیستم‌ها ممکن است با سیستم‌های بزرگ تهویه مطبوع و HVAC تفاوت‌هایی داشته باشند ولی در بسیاری از شرایط، مانند اصول پایه، شیوه عملکرد و بازده، دقیقا مشابه با سیستم‌های بزرگ و تجاری تهویه مطبوع و HVAC عمل می‌کنند.
انواع سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC

در بسیاری از موارد، گرمایش و سرمایش، نیمه از انرژی را تشکیل می‌دهد که افراد مختلف در دوران زندگی خود مصرف می‌کنند. بنابراین انتخاب یک سیستم مناسب HVAC که بتواند راحتی و آسایش شما را تامین کند و انرژی زیاد و اضافی را مصرف نکند، اهمیت بسیار زیادی دارد. در ادامه برخی از شیوه‌های انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع و HVAC به خوبی بیان شده است.

افرادی که محل سکونت آن‌ها در آب و هوای سرد یا گرم قرار دارد باید از سیستم‌های تک مرحله استفاده کنند. این سیستم‌ها طوری طراحی شده‌اند که بتوانند تنها سرما یا گرما تولید کنند. این سیستم‌ها ارزان هستند و در سمت مقابل، بازدهی بسیار پایینی نیز دارند. نکته دیگر این است که این سیستم‌ها در تمام حالات و حتی زمانی که به آن‌ها احتیاجی نباشند نیز با تمام ظرفیت خود کار می‌کنند و این موضوع مصرف انرژی آن‌ها را به شدت افزایش می‌دهد.

نوع پیشرفته‌تری از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC نیز وجود دارد که در آن‌ها برای کاهش مصرف انرژی، از فن با سرعت‌های متفاوت استفاده می‌شود. اما همچنان این نوع از فن‌ها در مقابل سیستم‌های چند مرحله کارایی و بازده پایین‌تری دارند و برای استفاده در طول مدت زمان زیاد، سیستم‌های گران محسوب می‌شوند.

مدل سوم از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC «سیستم‌های ناحیه‌ای» (Zoned Systems) هستند. این سیستم‌ها برای گرمایش و سرمایش بخش خاصی از خانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کار را مهندسان مکانیک با طراحی و قرار دادن دمپرهایی درون دریچه یا داکت انجام می‌دهند. این دمپرها توانایی این را دارند که به صورت انتخابی جریان هوا را مسدود و یا آزاد کنند.

در واقع این مدل از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC از گرمایش و سرمایش بخشی از خانه که کسی در أن حضور ندارد، جلوگیری می‌کند و این یکی از ویژگی‌های بسیار ارزشمند این سیستم محسوب می‌شود.

نوع نهایی از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC نیز سیستم‌هایی هستند که علاوه بر تعیین دما و ایجاد گرمایش و سرمایش در سیستم، رطوبت را نیز کنترل می‌کنند. در واقع در این سیستم‌ها از ایجاد کننده رطوبت و از بین برنده آن نیز استفاده می‌شود.استفاده از این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع برای افرادی که در محیط‌های بسیار خشک یا مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند بسیار ضروری است. برخی از این افراد ترجیح می‌دهند که چند عدد وسیله ایجاد کننده رطوبت یا از بین برنده رطوبت را نصب کنند. بنابراین با استفاده از این وسایل و بدون روشن کردن دستگاه تهویه مطبوع، می‌توان رطوبت موجود در سیستم را کنترل کرد.

 

انجام تست کرونا و خروج از کشور

انجام تست کرونا برای خروج ازکشور در همه هواپیمایی‌ها الزامی واجباری است. باتوجه به اینکه ویروس کرونا همه گیروفراگیر شده وسراسر جهان را در نوردیده و مهمترین سلاح برای مبارزه با آن قطع کردن زنجیره انتقال است، تمام کشورها برای همه مسافران خارجی خود، در اختیار داشتن جواب منفی تست کرونا را نیاز دارند.

 اگر قصد سفر به خارج از کشور را دارید، حتما باید تست کرونا برای پرواز را انجام دهید. توجه داشته باشید که باید تست PCR انجام دهید و نه تست آنتی‌بادی.

از ابتلا به کرونا تا مشکلات گوارشی

هر چند در ابتدای پیدایش ویروس کرونا، این ویروس تنها منجر به بروز بیماری‌های تنفسی می‌شد. اما در پی جهش‌های مختلف ایجاد شده، اکنون این ویروس در بسیاری از افراد بدون هیچ نشانه‌ای با علائم خفیف سرماخوردگی و یا همراه با مشکلات گوارشی بروز می‌یابد.

بنابراین بهتر است در این روزهای کرونایی هر گونه علائم گوارشی نیز جدی گرفته شود. زیرا در غیر این صورت ممکن است این علائم منجر به بروز عواقب غیر قابل جبرانی، اعم از نارسایی کبدی، برای فرد شوند.

طبق تحقیقات انجام شده علائم معمول بیماری‌های دستگاه گوارش اعم از تهوع، استفراغ و اسهال می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به بیماری کرونا باشد.

اسهال در بیماری کرونا معمولا به صورت افزایش دفعات دفع مدفوع یا شل شدن قوام آن رخ می‌دهد. همین مساله هم منجر به کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش وزن افراد می‌شود.

تست کرونا در استانبول

اگر در نظر دارید که برای انجام تست کرونای خود از خدمات تست آنلاین کرونا استفاده کنید و بدون مراجعه به آزمایشگاه تست بدهید، می‌توانید از  کمک بگیرید. ما با توجه به ایرلاین شما و آزمایشگاه‌های طرف قرارداد با ایرلاین انتخابی، نمونه آزمایشی شما را به یکی از آزمایشگاه‌های منتخب ارائه می‌دهد و پاسخ کتبی و چاپی آزمایش را همراه با مهر رسمی، سربرگ آزمایشگاه و به زبان انگلیسی در اختیارتان قرار خواهد داد.

پروفسور کمال ممیش‌‌اوغلو، مدیر کل اداره سلامت استان استانبول در توئیتر اعلام کرد که موارد ابتلا به کرونا در استانبول طی ده روز اخیر 30 درصد کاهش یافته است.

وی در این پیام با اشاره به اینکه تعداد بیماران ترخیص شده نیز افزایش یافته است، نوشت: موارد ابتلا به کرونا در استانبول طی ده روز اخیر 30 درصد کاهش یافته؛ تعداد بیمارانی که روزانه ترخیص می‌شوند بیشتر از بیماران بستری در بخش‌های اورژانس و مراقبت‌های ویژه است.

ممیش‌‌اوغلو تاکید کرد: از شهروندانمان که به خارج از استانبول سفر می‌کنند تقاضا داریم که پروتکل‌های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کرده و بدون آلودگی بازگردند.

 

الزامی بودن تست کرونا برای پرواز خارجی چیزی است که به تصویب سازمان بهداشت جهانی و انجمن بین‌المللی شرکت‌های هواپیمایی و سازمان جهانی هواپیمایی رسیده است. در واقع این اقدام فقط و فقط برای حفظ سلامتی مسافران قبل، حین و بعد از سفر است. هر مسافری پس از گرفتن جواب منفی تست امکان سفر پیدا خواهد کرد و تا اتمام سفر باید نتیجه را همراه خود نگه دارد.  
برای انجام تست کرونا و خروج از کشور، حتما باید به آزمایشگاه‌هایی مراجعه کنید که مورد تایید هواپیمایی منتخب شماست. به عبارت دیگر هر یک از شرکت‌های هواپیمایی، انجام آزمایش پی‌سی‌آر کرونا را در یکسری از آزمایشگاه‌های خاص قبول می‌کنند. بهتر است قبل از انجام تست، لیست آزمایشگاه‌های طرف قرارداد هواپیمایی مورد نظر خود را پیدا کنید و فقط به همان آزمایشگاه‌ها مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که ۷۲ ساعت تا حداکثر ۹۶ ساعت قبل از تاریخ پرواز خود می‌توانید تست بدهید و نه بیشتر. توصیه می‌کنیم این فاصله را به 24 ساعت کاهش دهید و ترجیحا یک روز قبل از تاریخ پرواز خود تست بدهید و همراه با جواب منفی تست در ساعت مقرر در فرودگاه حاضر شوید.

لازم است جواب منفی تست کرونا را هنگام گرفتن کارت پرواز به همراه بلیت و پاسپورت خود به کانتر ایرلاین تحویل دهید .جواب آزمایش معتبر باید به زبان انگلیسی با سربرگ و مهر رسمی آزمایشگاه باشد. فراموش نکنید جواب آنلاین مورد قبول نیست و نتیجه آزمایش باید حتما چاپی باشد.

مجددا یادآوری می‌کنیم که قبل از اقدام به انجام آزمایش کرونا، بررسی کنید که ایرلاین مورد نظر شما با کدام آزمایشگاه‌ها در ایران طرف قرارداد است. طبق قوانین ایرلاین‌های خارجی با آزمایشگاه‌هایی در شهر محل پرواز توافقاتی دارند. بر این اساس که نمونه‌گیری مسافران در زمان مناسب 24 تا 48 ساعت قبل پرواز به شما تحویل داده شود. امکان نمونه‌گیری در منزل و محل کار شما نیز مهیاست.

چنانچه زمان پرواز یا تاریخ نمونه‌گیری آزمایشگاه به تعطیلات برخورد کند، جای نگرانی نیست. آزمایشگاه طرف قرارداد ایرلاین خارجی موظف به انجام آزمایش و ارائه جواب آن در زمان تعطیلات نیز هست.

سازمان بهداشت جهانی فهرست علائم کرونا

اگر در ایام نوروز قصد مسافرت با هواپیما را دارید، باید قبل از آن به فکر تست کرونا برای پرواز باشید. انجام این تست برای پرواز، قوانین و مقررات خاص خود را دارد. اگر می‎خواهید از برنامه‎ریزی‌های خود عقب نمایید، بهتر است در این زمینه اطلاعات لازم را کسب نمایید. در غیر این صورت احتمالا اجازه پرواز نخواهید نداشت. با شیوع کووید-۱۹ سازمان‌های زیادی با مشکل مواجه شدند که صنعت حمل و نقل هوایی نیز از آن بی‎بهره نماند. دو موضوع مهم وجود دارد:  اول اینکه نمی‎توان جلوی پروازها را برای مدت زمان طولانی گرفت و دوم اینکه برای جلوگیری از انتقال بیماری، تست کرونا و ملاحظات مربوط به آن باید جزئی از روند پرواز در نظر گرفته شود.

برای این منظور، کشورها قوانین خاصی را تعیین کرده‌اند که از آن جمله آنها می‎توان به آزمایش کرونا قبل و بعد از پرواز و قرنطینه اشاره کرد.

اهمیت تست کرونا در سفرهای هوایی

شاید بپرسید سفرهای هوایی چگونه به شیوع کرونا کمک خواهد کرد؟ پاسخ چندان پیچیده نیست. کافی است به رفتار ویروس و ماهیت سفر با هواپیما توجه کنید. هر چقدر ارتباط و تماس انسان‌ها با یکدیگر بیشتر شود، به همان میزان شیوع بیماری شدت خواهد یافت. در هر پرواز، تعداد زیادی مسافر جابجا خواهد شد. آنها باید در سالن‎های انتظار، منتظر بمانند، از گیت‌های بازرسی عبور کنند و ... . در طی یک پرواز به طور قابل ملاحظه‌ایی تماس انسان‌ها با یکدیگر افزایش می‎یابد و همین موضوع برای شیوع گسترده کرونا کافی است.

فکر می‌کنید چند درصد از مسافران، به حفظ فاصله اجتماعی مقید هستند؟ آیا در همه شرایط می‎توان فاصله اجتماعی را حفظ کرد؟ آیا می‎توان تضمین کرد که با رعایت فاصله اجتماعی و ماسک زدن، از انتقال بیماری به طور قطعی جلوگیری خواهد شد؟ از سویی دیگر آیا می‎توان پروازها را به طور کامل تعطیل کرد؟

در حال حاضر برای سفر به ترکیه، هم در پرواز رفت و هم در پرواز برگشت نیاز به ارائه تست منفی کرونا است. اما ترکیه اعلام کرده به زودی برای اکثر  مسافران ورودی این گزینه حذف خواهد شد . در حال حاضر منطقی ترین و مقرون به صرفه‌ترین گزینه پیش روی مسافران ایرانی، کشور ترکیه و شهرهای پرطرفدار آن مانند استانبول، آنتالیا، کوش آداسی و  . . .  هستند.  فصل خرداد هم از لحاظ آب و هوایی بسیار مناسب سفر است و هم از لحاظ قیمتی. با شروع فصل تابستان قیمت تورهای شهرهای مختلف ترکیه افزایش قابل توجهی پیدا می کند، پس اگر قصد سفر به ترکیه را دارید بهترین فرصت همین خرداد ماه و اوایل تیرماه است.

تست کرونا در استانبول

استانبول و تورهای استانبول سالیان زیادی است که به عنوان اصلی ترین مقصد توریستی خارجی مورد توجه ایرانیان است. مسافت تقریبا نزدیک، تعداد بالای پروازهای مستقیم چارتری و سیستمی، تنوع هتل ها، امکان خرید البسه با بهترین نرخ ها مخصوصا در ایام آفرها، نزدیکی فرهنگی دو کشور و …  باعث می شود که تورهای استانبول به عنوان اصلی ترین گزینه پیش روی ایرانیان باشند. از تور استانبول میتوان به عنوان یکی از ارزانترین تورهای پیش روی مسافران سفرهای خارجی نیز یاد کرد. معمولا تورهای استانبول در قالب تورهای ۴ ،۵ و یا ۶ شب و روزه بیشترین طرفدار را دارند و اکثر مسافران نیز ترجیح می دهند هتل خود را در مناطق تکسیم یا شیشلی انتخاب نمایند. همچنین اگر تاکنون به استانبول سفر نداشته‌اید باید بدانید که استانبول دیدنی های بسیار زیادی دارد و فقط در خرید خلاصه نمیشود.

تست کرونا قبل و بعد از سفر هوایی تا حدود زیادی می‎تواند ریسک انتقال بیماری را کاهش دهد. به همین دلیل کشورها برای پروازها قوانین و مقررات خاصی در نظر گرفته‌اند. هرگز ادعا نمی‎شود که قوانین شیوع بیماری را متوقف خواهد کرد اما در کاهش آن تاثیر بسزایی خواهد داشت.
چرا تست کرونا قبل از پرواز لازم است؟

علائم ویروس کرونا

سازمان بهداشت جهانی فهرست علائم را از نظر شدت، شامل سایر علائم احتمالی نظیر ورم، جوش یا رنگ­ پریدگی انگشتان دست و پا و از دست دادن توانایی حرکت یا تکلم، دسته­ بندی می­ کند.
از جمله شایع­ترین علائم:

    تب
    سرفه‌­ی خشک
    خستگی

علائمی که کم­تر شایع است:

    کوفتگی و درد
    گلودرد
    اسهال
    ورم
    سردرد
    از دست دادن بویایی یا چشایی
    جوش زدن پوست یا رنگ­ پریدگی انگشتان دست و پا

علائم جدی کرونا:

    به سختی نفس کشیدن یا کم ­آوردن نفس
    درد یا فشار روی قفسه­ ی سینه
    از دست دادن توانایی حرکت یا تکلم

متخصصان پوست نیز به بیماری پا که تحت عنوان «انگشت پای کووید» نامیده می ­شود توجه کرده ­اند. در این وضعیت انگشتان پا قرمز می ­شود، می­ سوزد و گاهی به خارش می ­افتد که شبیه به سرمازدگی است (وضعیتی که پزشکان معمولا در انگشت دست و پای کسانی مشاهده می­ کنند که ساعت ­های طولانی در هوای سرد مانده باشند).

در روز و ماه‌های ابتدایی شیوع کرونا، بسیاری از کشورها پروازهای خود را لغو کردند. اما با طولانی شدن بیماری، این راه‌حل خسارت‌های زیادی را به شرکت‌های هواپیمایی وارد کرد. بنابراین کشورها به این فکر افتادند که از ورود افراد ناقل جلوگیری کنند.

از آنجا که هر کشور قوانین خاص خود را دارد، لازم است قبل از هر چیزی از طریق منابع معتبر اطلاعات کافی در این مورد را کسب نمایید. در غیر این صورت ممکن است با مشکلات جدی مواجه شوید. افراد زیادی به دلیل عدم اطلاع از این قوانین پرواز خود را از دست داده‌اند یا از ورود به کشور مورد نظر منع شده‌اند.

قبل از سفر، تست کرونا در استانبول برای پرواز را فراموش نکنید

انواع تست کرونا

برای تشخیص و بررسی کرونا، از آزمایش آنتی بادی و PCR استفاده می‎کنند.

برای تست آنتی بادی لازم است تا نمونه خون گرفته می‎شود. در طی آن پزشک به بررسی آنتی بادی‌های بدن خواهد پرداخت که از جمله آنها می‎توان به  IgM و IgG اشاره کرد. با ورود ویروس به بدن و بروز عفونت، بدن شروع به تولید آنتی‎بادی IgM خواهد کرد. بنابراین اگر سطح آن در بدن زیاد باشد، به این معنا است که شما در شروع بیماری قرار گرفته‌اید و به مراقبت نیاز دارید. اگر سطح IgG بالا باشد، یعنی بدن توانسته بر بیماری غلبه کند و وضعیت شما رو به بهبودی است.

در تست PCR از بزاق و ترشحات حلق و بینی نمونه گرفته می‎شود. برای این منظور از ابزاری به نام سواپ استفاده خواهد شد. تکنسین سواپ ۱۵ سانتیمتری را به انتهای بینی و حلق وارد خواهد کرد. به این ترتیب نمونه‌ایی از ترشحات در محلول بافر قرار گرفته و جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد. از این تست به عنوان آزمایش اصلی کرونا یاد می‎شود. در واقع اگر می‌خواهید بدانید به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اید یا خیر؟ باید به سراغ این تست بروید. این آزمایش از اعتبار کافی برخوردار است. بنابراین اگر پاسخ آن مثبت باشد، یعنی شما به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اید و باید قرنطینه شوید. از تست آنتی بادی به عنوان آزمایش مکمل و بررسی مرحله بیماری استفاده خواهد شد.  

قبل از سفر، تست کرونا برای پرواز را فراموش نکنید

کدام تست کرونا برای سفرهای هوایی لازم است؟

برای اینکه اجازه پرواز داشته باشید، لازم است در کنار مدارک هویتی خود، نتیجه تست PCR را نیز ارائه دهید. در غیر این صورت اجازه پرواز به شما داده نخواهد شد. از آنجا که آماده شدن نتیجه تست به زمان نیاز دارد، باید برای انجام آزمایش برنامه‎ریزی داشته باشید. همچنین باید بدانید برای این منظور بازه زمانی خاصی در نظر گرفته شده است. به طور مثال، انجام تست باید مربوط به سه روز قبل از پرواز باشد. در صورتیکه فاصله زمانی بین تست کرونا و پرواز بیشتر از حد استاندارد باشد، از ورود شما به هواپیما جلوگیری خواهد شد.  

اگر به تست فوری کرونا نیاز دارید، مجموعه می‎تواند در این زمینه به شما کمک کند.

برای انجام تست کرونا پرواز به چه مراکزی باید مراجعه کنیم؟

از آنجا که ممکن است برخی افراد با نتایج جعلی اقدام به پرواز نمایند؛ ارائه نتیجه تست کرونا از هر آزمایشگاهی پذیرفته نخواهد شد. به همین دلیل باید به سراغ آزمایشگاه‌هایی بروید که نتایج آن در کشورهای مقصد و مبدا مورد تایید قرار گرفته است.
هزینه تست کرونا برای سفرهای هوایی

هزینه تست کرونا در منزل و برای سفرهای هوایی در مجموعه ، کاملا شفاف است. برای این منظور انتخاب‌های متعددی خواهید داشت. برای مثال می‌توانید از تست پی سی آر ۱۲ ساعته بهره ببرید. در طی آن تکنسین به محل مورد نظر شما اعزام خواهد شد. برای اینکه نتیجه آزمایش دقت بالایی داشته باشد، نمونه‌گیری به طور همزمان از طریق بینی و حلق انجام می‌شود.

با مشتری خود چگونه برخورد کنیم؟

مطالعه تجربیات جهانی در کشورهای مختلف اعم از توسعه‌یافته و درحال توسعه حاکی از اثربخشی بیشتر سیاست‌های تنظیم بازار از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای نسبت به بخش سنتی است؛ ضمن آنکه در این فروشگاه‌ها، به‌دلیل استقرار سیستم متمرکز، امکان نظارت و بازرسی و رسیدگی به تخلفات و سوءاستفاده‌های احتمالی آسان‌تر بوده و هزینه‌های کمتری در برخواهد داشت. از این‌رو، فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌توانند به‌عنوان ابزاری با قابلیت کنترل‌پذیری بالاتر در مدیریت بازار موردتوجه قرار گیرند.

فروشگاه‌های زنجیره‌ای

با گذشت زمان و تغییراتی که در سبک زندگی مردم بوجود آمد، خرده‌ فروشانی موفق بودند که توانستند تنوع و کیفیت مورد نظر مشتری را تامین کنند. در این بین، فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای به تدریج شکل گرفتند و پس از استقبال خوب مصرف‌کنندگان، روز به روز تعداد آن‌ها افزایش یافت. تنوع محصولات، حجم بالای کالا، اهمیت نگهداری و تحویل به موقع محصول به مشتری برخی از مواردی هستند که اهمیت انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای را نشان می‌دهد.


مشتریان متعدد، ورود و خروج بسیار زیاد کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای‌، شارژ کالا در زمان مناسب، سفارش کمبودهای فروشگاه و دریافت آن از تامین‌کننده و موارد دیگری از جمله حمل و نقل و نگهداری محصول، همه بخشی از انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای است که در این نوشتار به آن می‌پردازیم

اهمیت انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای

با افزایش سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای از بازار خرده فروشی، حضور در این فروشگاه‌ها برای تولیدکنندگان در سراسر کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با رشد چشمگیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تنوع بالای محصولات و حجم زیاد سفارشات برای تامین نیاز مشتریان، مسئله انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به یک امر مهم و حیاتی تبدیل شده است. پیش از شکل‌گیری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تولید محصولات و توزیع آن‌ها محدود و فاصله میان تولیدکنندگان با خرده فروشان کوتاه بود و لذا محصولات به سهولت منتقل می‌شد.

اما امروزه با تغییر ساختار و تبدیل فروشگاه‌های سنتی به فروشگاه‌های مدرن و زنجیره‌ای، تولید انبوه، تنوع محصولات و افزایش رقابت بین برندها و از طرفی اهمیت زمان و کیفیت تحویل و خدمات ارزش افزوده، باعث پیچیده شدن عملیات انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای شده است.


در واقع شبکه لجستیک و توزیع و به عبارتی انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای ، از فرایندهای اصلی و مهم این فروشگاه‌ها است؛ زیرا یک فروشگاه زنجیره‌ای از یک طرف باید محصولات را از صاحبان کالا دریافت و از طرف دیگر در شعب مختلف خود در سراسر کشور ارسال کند. برنامه ریزی لجستیک حول سه محور حمل و نقل، موجودی و مکانیابی، به عملیات تخصصی نیاز دارد تا بتواند هزینه‌های توزیع محصولات را تا حد امکان کاهش دهد. البته کاهش هزینه‌ها نباید کیفیت و سطح سرویس‌دهی را کاهش دهد و از اصول مهم این کار، توجه ویژه به افزایش سطح رضایت مندی مشتریان است.

مفهوم لجستیک
در مبحث انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای ، مجموعه فعالیت‌های برنامه ریزی، اجرا و نظارت بر خدمات و اطلاعات مربوط به حمل و نگهداری محصولات از مبد​ا تا محل مصرف را لجستیک می‌نامیم که با هدف تامین نیاز مشتری انجام می‌شود.

به طور کلی به کلیه اقدامات هماهنگ جهت تحقیق، ارزیابی و برآورد نیازها و احتیاجات اولیه در زمینه ابزار آلات، تجهیزات و تاسیسات، کلیه فعالیت‌های مرتبط با تهیه، تولید، توزیع، حمل و نقل، بیمه، نگهداری، انبارداری و طراحی سیستم و دستورالعمل‌ها، ارائه روش انجام کار و در نهایت نظارت بر همه این موارد لجستیک گفته می‌شود.

عملکردهای کلی انبارداری و لجستیک در فروشگاه‌های زنجیره‌ای شامل سامانه‌های اطلاعاتی، تامین و مدیریت سفارش‌ها، حمل و نقل، انبارداری، مدیریت موجودی، خدمات مشتریان، بسته بندی و لجستیک معکوس می‌شود و مدیریت همه این فعالیت‌ها از تامین‌کنندگان تا مصرف‌کنندگان نهایی به عهده مدیریت زنجیره تامین است.

 

مطالب بیشتری بخوانید:

1. چگونه خرید خاطره ‌انگیزی را برای مشتریان خود رقم بزنیم؟

2. بررسی مسیر مشتریان در خرید از یک فروشگاه

3. مشتری مداری چیست؟

4. مشتری وفادار کیست؟

 

 

انواع لجستیک

مفهوم لجستیک شامل دو دسته اصلی درون سو و برون سو می‌شود. لجستیک درون سو شامل مهم‌ترین فرایندهای زنجیره تأمین می‌شود که در آن تمرکز اصلی روی مدیریت انتقال کالا از تولیدکننده به انبار فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا خرده فروشی‌ها است. اما لجستیک برون سو به تأمین کالا از انبار و تحویل آن به دست مشتری نهایی می‌پردازد. نوع دیگری از لجستیک وجود دارد که لجستیک معکوس نامیده می‌شود و به طور عکس از مشتری به تولید کننده عمل می‌کند. لجستیک معکوس در عودت محصول و یا امحای آن تعریف می‌شود.

 

موضوع فروشگاه‌های زنجیره‌ای ، علل وجودی و شرایط کامیابی آنها مدتی است که موردتوجه صاحبنظران قرار گرفته است . این مقاله سعی در ارائه یک بررسی جامع پیرامون این موضوع داشته ، در رابطه با شرایط و عوامل موفقیت این فروشگاهها به نکات جدیدی اشاره دارد. بحث با تعریف یک فروشگاه زنجیره ای شروع شده و پس از آن ، علل و اهداف شکل گیری این واحدهای نوین توزیع و همچنین ویژگیها و خصوصیات این فروشگاهها و مزایا و معایب آنها در مقایسه با واحدهای توزیع سنتی بیان شده است . درادامه ، آن دسته از عوامل اجتماعی و شرایط محیطی که در رشد و توسعه فروشگاههای زنجیره ای نقش بسزایی ایفا می کنند موردبررسی قرار گرفته اند . از این عوامل با عنوان عوامل بیرونی نام برده شده است . پس از آن نیز به بحث درمورد نکات و شرایطی پرداخته شده است که دست اندرکاران فروشگاه های زنجیره ای باید به آنها توجه داشته ودر راستای تحقق آنها گام بردارند.
۱) مقدمه
موضوع فروشگاه های زنجیره ای و مساله توزیع، چندسالی است که در کشور مطرح شده است . اگرچه ایجاد این فروشگاهها پدیده جدیدی نیست و سابقه آن به سال ۱۳۲۸ وتاسیس تعاونی مصرف سپه برمی گردد، ولی در سالهای اخیر و بخصوص در دوره سازندگی به دلیل وجود مشکلات فراوان در بخش توزیع کالاها که بیشتر متاثر از دوعامل وضعیت نابسامان اقتصادی و ساختار نامناسب نظام توزیع سنتی است ، دولت برآن شد تا با تاسیس فروشگاههای نوین زنجیره ای ، وضعیت توزیع را در کشور بهبود بخشد و از آشفتگی در بازار جلوگیری کند. فروشگاههای رفاه ، اتکا و شهروند به دنبال این تصمیم ایجاد شدند، ولی علی رغم تلاشهای انجام شده ، به علت فقدان بینش کافی نسبت به چگونگی اداره این فروشگاهها و عوامل موثر در موفقیت آنها، این واحدها نیز توفیق چندانی در نیل به اهداف تعیین شده نداشته اند. مجموعه حاضر ضمن معرفی و بیان ویژگیهای یک فروشگاه زنجیره ای ، شرایط و عواملی را بررسی خواهدکرد که باعث موفقیت و رشد فروشگاههای زنجیره ای می شوند.

 

 

۲) تعریف

الف ) یک فروشگاه زنجیره ای از چندین فروشگاه خرده فروشی تحت مالکیت مشترک و متمرکز تشکیل می شود . وظایف و کارکردهای عمده یک فروشگاه زنجیره ای ( بازرگانی ، تبلیغات ، اجاره و…) توسط یک واحد فرماندهی مرکزی یا یک مدیریت مرکزی کنترل می شوند.
ب ) فروشگاههای زنجیره ای به شبکه ای از خرده فروشیهای کوچک و بزرگ اتلاق می گردندکه کالاهای یکسانی را با مالکیت انحصاری ارائه می نمایند.
۳) اهداف و علل شکل گیری
از آنجا که سیستم توزیع ، رابط بین تولید و مصرف است ، هرگونه تغییر و تحول اساسی و عمده در یکی از دو بخش تولید و مصرف ، به تغییری بنیادی در بخش توزیع منتهی خواهدشد . قرون هیجدهم و نوزدهم میلادی در اروپا مبدا تحولات در روشهای تولید، حمل ونقل و… بوده است . در نتیجه سیستم توزیع نیز از این تغییرات بی ثمر نمانده است ، به طوری که روشها و نهادهای مدرن توزیع ، به تدریج و در ابعاد متنوع رشد و نموپیدا کرده اند و به صورت جایگزین و یا مکمل روشهای سنتی به فعالیت توزیعی پرداخته اند. شکل گیری نهادهای مدرن توزیع مرهون بعضی ابداعات و نوآوریها درروشهای توزیع نیز می باشد. اقدامات ابتکاری ازقبیل قیمتهای ثابت اعلام شده روی اجناس ، ورود و خروج آزاد و آزادی پرسه زنی در مغازه ، حق بر گرداندن اجناس و… معامله نقدی و روش سلف سرویسی نمونه هایی از این نوآوریها هستند. فروشگاههای زنجیره ای یکی از این نهادهای توزیع است که پس از پیدایش ، مسیری اگرچه غیریکنواخت ، اما تکاملی را طی کرده است ، به طوری که فروشگاههای زنجیره ای کنونی ترکیبی از انواع روشهای نوین توزیع است . اهداف اولیه شکل گیری این فروشگاهها ( البته در شرایط مساعد به وجود آمده پس از انقلاب صنعتی ) عمدتا” اقتصادی و به علت وجود حاشیه سود بالا بوده است که افراد ، اقدام به تاسیس فروشگاههای زنجیره ای می کردند . ولی به تدریج این نهاد نوین توزیع نشان داد که علاوه بر سودآوری ( برای صاحبان سرمایه در بخش خصوصی ) برای جامعه نیز مزایای عمده ای به ارمغان می آورد و این سبب شده که امروزه دولتمردان ساخت و توسعه این فروشگاهها را بیشترتشویق و تبلیغ کرده و یا خود متولی ساخت این فروشگاهها باشند . اهم اهداف موردنظردولتها در این رابطه عبارتند از:
– فراهم کردن کالاهای موردنیاز جامعه
– هدایت و حمایت برای تولید اقلام مهم
– حذف واسطه های غیرضروری میان تولیدکننده و مصرف کننده
– جلوگیری از توسعه بی رویه واحدهای تجاری در فضاهای غیرتجاری
– جلوگیری از فروش کالاهای غیراستاندارد
– توسعه و ترویج فرهنگ استانداردکردن کالاهای تولید داخلی و استفاده از بارکد ملی
– ثبیت قیمت کالا در مناطق مختلف شهری باتوجه به یکسان بودن قیمت انواع کالاهای عرضه شده در کلیه شعب واحدهای زنجیره ای
– اصلاح الگوی مصرف
– بهبود نسبی ترافیک شهری با حذف مسافرتهای درون شهری غیرضروری
– هدایت ، برنامه ریزی و نظارت بهتر و سهل تر دولت بر توزیع و اقتصاد
۴) ویژگیها
فروشگاههای زنجیره ای در مقایسه با واحدهای توزیع سنتی و خرده فروشیها، دارای خصوصیات و ویژگیهای چندی هستند که برخی از آنها عبارتنداز:
۱٫ یک فروشگاه زنجیره ای که از شعب و فروشگاههای متعدد تشکیل می شود، معمولا” در تمام واحدهایش ، کالاهای تجاری یکسانی را می فروشد .
۲٫ خرید فروشگاه در حجم و مقیاس بالایی بوده ، لذا می تواند در مقایسه باخرده فروشیهای کوچک ، کالاها را با قیمت پایین تری به فروش رساند .
۳٫ فروشگاههای زنجیره ای از انواع مختلف تمرکز کالاها و فعالیتهای مربوط به آنها بهره می برند. تمرکز کالاها به چهار گروه به شرح زیر طبقه بندی می شوند:
الف ) تمرکز افقی : عبارتست از افزایش حجم فروش یک کالای خاص در اثر توسعه شعب فروش ( وجود شعب متعدد تحت یک مدیریت واحد )
ب ) تمرکز جانبی : عبارتست از تمرکز انواع مختلفی از یک نوع کالا در فروشگاه
ج ) تمرکز عمودی : عبارتست از تمرکز وانجام فعالیتهای عمده فروشی در کنار امورخرده فروشی که قیمت تمام شده را برای فروشگاه کاهش می دهد. نوع دیگر این تمرکز، ادغام فعالیتهای تولیدی و تکمیلی ( نظیر بسته بندی ) است که به علت گستردگی فعالیت و تعدد امور تولیدی تنها در کنار فروشگاههای زنجیره ای ، امکان پذیر و مقرون به صرفه است .
د) تمرکز مورب : این تمرکز از تجمع فعالیتهای فرعی ایجاد می شود . تبلیغات متمرکز، بازرسی ، آمارگیری و تحقیقات متمرکز مثالهایی از این نوع به شمار می روند.
۴٫ واحدهای زنجیره ای نظر به وسعت عمل و قدرت مالی شان می توانند از کامپیوترهای پیشرفته برای ثبت و هدفهای دیگر استفاده کنند. این واحدها برای کنترل موجودی ،سفارشات مشتری ، پیش بینی فروش ، تجزیه وتحلیل اطلاعات و مکانیسم فروش ازمدرنترین تجهیزات و تکنیک ها استفاده به عمل می آورند. دردسترس بودن اطلاعات جدید و به روز ازطریق کامپیوتر، به آنها این امکان را می دهد که به سرعت تصمیمات تعیین کننده و بحرانی را اتخاذ کنند.

 

خواندن مقالات معتبر:

• ۴ نکته طلایی برای تجربه یک خرید عالی

• ایجاد مشتریان وفادار در فروشگاه‌های زنجیره‌ای

• با راز ساخت حلقه طلایی کارمندان در فروشگاه زنجیره‌ای آشنا شوید

• کرونا و چالش‌های خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای

• چرا مردم از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید می‌کنند؟

 

 

۵٫ این واحدها درک کرده اند که از شکست در تطابق با شرایط جدید باید عبرت گرفت .به همین منظور آنها دارای بخشهای برنامه ریزی هستند که در این بخشها، کارشناسان مربوطه ، سرگرم تجزیه وتحلیل حوادث اقتصادی ، عادات مردم ، سلیقه ها و الگوهای متغیر زندگی هستند. واحدهای زنجیره ای به تبع برنامه ریزی درازمدتشان ، در تامین نیازهاو حوائج آتیه نسبت به اکثر خرده فروشیها، در وضعیت و آمادگی بهتری قرار دارند.

۶٫ حجم بسیار بالای خرید، این واحدها را قادر می سازد که از یک موضع قدرت ، باتولیدکنندگان و عمده فروشیها، معامله کنند.
۷٫ واحدهای زنجیره ای به واسطه حجم فروش بالایی که دارند، با سرعت و سهولت بیشتری می توانند از بانکها و سایر موسسات اعتباردهنده تقاضای وام کنند.
۸٫ وقتی که اجناس و کالاهای مختلف و متعدد در زیر یک سقف کنار هم قرار گرفته باشند. به فروش یکدیگر کمک می کنند، یعنی فروش برنامه ریزی نشده و ناگهانی پیش می آید که حجم زیادی از فروش فروشگاهها را تشکیل می دهد.
۹٫ فروشگاههای زنجیره ای به علت قدرت اقتصادی و سازماندهی متمرکزشان ، درتبلیغات برای محصولاتشان ، مزیت منحصربه فردی دارند و قادرند پیامهایشان را ازطریق روزنامه ها، مجلات ، رادیو، تلویزیون و… به مصرف کننده برسانند، درحالی که یک واحدخرده فروشی مستقل ، دراین خصوص انتخابهای بسیار کمتری دارد.
۱۰٫ تداوم حیات اقتصادی فروشگاههای زنجیره ای ، موکول به توسعه شعب آنهاست ،چرا که برای چنین فروشگاههایی ، حد پایین از توسعه وجود دارد که کمتر از آن حد، این فروشگاهها دوام نمی آورند و متضرر خواهندشد.
۱۱٫ فروشگاههای زنجیره ای مانند بعضی از کارخانجات بزرگ تولیدی دارای هزینه ثابت قابل توجهی هستند.
۱۲٫ واحدهای زنجیره ای به سرمایه گذاری زیادی برای مکان یابی ، تجهیزات و موجودی شعبه های جدید و همچنین حفظ و نگهداری شعبه های موجود نیازمندند، و لذا مبالغ قابل ملاحظه ای را مسدود می کنند.
۱۳٫ فروشگاههای زنجیره ای به سطح بالایی از نیروی متخصص نیازمندند.
علاوه بر ویژگیهای فوق ، همان طور که قبلا هم اشاره شد، فروشگاههای زنجیره ای برای جامعه و مصرف کنندگان نیز آثار و فوائد متعددی به ارمغان می آورند که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
الف ) فوائد اجتماعی
– حذف واسطه های غیرضروری میان تولیدکننده و مصرف کننده و کاهش هزینه های توزیع
– جلوگیری از توسعه بی رویه واحدهای تجاری در فضاهای غیرتجاری
– توسعه و ترویج فرهنگ استانداردکردن کالاهای تولید داخلی و استفاده از بارکد ملی
– تثبیت قیمت کالا در مناطق مختلف شهری باتوجه به یکسان بودن قیمت انواع کالاهای عرضه شده در کلیه شعب فروشگاههای زنجیره ای
– بهبود نسبی ترافیک شهری با حذف مسافرتهای درون شهری غیرضروری
– کاهش آلودگی هوا و استهلاک وسائط نقلیه
– کاهش گردش نقدینگی با استفاده از کارتهای اعتباری
ب ) فوائد بهداشتی
– کاهش سطح توزیع ( توزیع در مناطق خاص و با نشانی دقیق (
– کاهش زمان بین تولید تا توزیع وتوزیع تا مصرف
– امکان اعمال نظارت سریع ، دقیق و گسترده بر کار فروشگاههای زنجیره ای
– استانداردبودن کار فروشگاههای زنجیره ای
– بسته بندی کالا به صورت صحیح
– امکان جلوگیری از فروش کالاهای غیراستاندارد
– مشخص بودن مسیر توزیع
– کاهش عوارض ناشی از سود آنی
– نظارت ظاهری سطح فروشگاه و کارکنان
ج ) مزایای ویژه مصرف کنندگان و مشتریان
– ورود آزاد و عدم اجبار به خرید و درنتیجه ایجاد آرامش هنگام خرید
– عرضه کالا به قیمت ثابت و همراه با اطلاعات کالا نظیر وزن ، تاریخ تولید و انقضا و…
– فروش اجناس بسیار متعدد در زیر یک سقف . این خصوصیت ، در شهرهای بزرگ پرازدحام و دارای ترافیک ، شاید از قیمت ارزانتر، برای مشتریان جذاب تر باشد
– آزادی انتخاب بیشتر باتوجه به تنوع کالایی
– صرفه جویی در وقت
– امکان تهیه کالا و خدمات در طول شبانه روز
– استفاده ازامکانات و تسهیلات رفاهی درهنگام خرید ( نظیر کارتهای اعتباری ، پارکینگ و…)
البته باید توجه داشت که تنوع فوق العاده اجناس در فروشگاههای زنجیره ای ، ممکن است نیاز کاذب برای مشتریان ایجادکند که نتیجه آن افزایش مصرف و بالارفتن هزینه خانوار است .

 

مقالات بیشتری مطالعه کنید:

کسب و کارها و ایجاد باشگاه مشتریان

تکرار خرید و رازهای پنهان در ورای آن

منظور از طول عمر مشتری چیست؟

چگونه مشتریان شادی داشته باشیم؟

از فلسفه اپل، برای بهترشدن فروشگاه خودتان استفاده کنید

تجربه یک خرید معقول در فروشگاه‌های زنجیره‌ای

۵ اصل ساده برای بازگرداندن مشتری به فروشگاه‌

 

به‌عنوان یک نمونه موفق درخصوص امکان برخورداری از ظرفیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای در مدیریت بازار کالاهای حساس و ضروری می‌توان به تجربه فروشگاه وال‌مارت آمریکا در توزیع محصولات غذایی در مناطق کمتر برخوردار اشاره کرد که با همکاری وزارت کشاورزی این کشور، ایجاد بیش از ۳۰۰ فروشگاه جدید با هدف دسترسی آسان‌تر مردم این مناطق به محصولات غذایی با قیمت‌های مناسب تا پایان سال ۲۰۱۶ میسر شد.

 

یا به‌عنوان یک نمونه دیگر می‌توان به تجربه سافال به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های تولید و توزیع محصولات غذایی به‌ویژه لبنیات در یکی از ایالت‌های هندوستان اشاره کرد. این شبکه که دارای بالغ بر ۴۰۰ شعبه فروشگاهی است در سال ۲۰۱۶ علاوه بر توزیع محصولات تخصصی خود، برای تنظیم بازار محصولات ضروری کشاورزی همچون سبزی و صیفی‌جات در شرایط بروز قیمت‌های تقویمی، کمک‌های گسترده‌ای به دولت با استفاده از شبکه در اختیار خود و پایش مستمر توزیع مویرگی صورت‌گرفته از طریق این شبکه انجام داد.

در همین ارتباط و درخصوص تجربه ایران یعنی نقش موثر فروشگاه‌های زنجیره‌ای در مدیریت بازار گوشت قرمز به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی و به‌منظور ممانعت از افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار باید گفت براساس اطلاعات اخذ شده از دفتر برنامه‌ریزی، تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت درحال‌حاضر به‌صورت میانگین در هر روز حدود ۱۱۰ تن گوشت گوسفندی گرم در استان تهران توزیع می‌شود. درخصوص سهمیه گوشت گوسفند گرم وارداتی از نوع تنظیم بازاری برای تهران باید گفت این سهم حدود ۳۰ درصد از کل سهمیه کل کشور(۳۳۰ تن روزانه) است. ‌دلیل درنظر گرفتن این سهم برای تهران، ملاحظات سیاست‌گذاری از جمله تاکید بر عدم انتقال تقاضای تهران به سایر استان‌ها به‌دلیل جمعیت زیاد ساکن در آن، خارج کردن تقاضای بالای این شهر از بازار دام کشور و متعادل ساختن نرخ دام زنده است.

درخصوص قیمت گوشت گوسفندی گرم تنظیم بازاری باید گفت این گوشت با قیمت تعزیراتی و با رعایت حاشیه سود مصوب حدود ۸ درصد عرضه می‌شود. علت تفاوت قیمت انواع گوشت گرم گوسفندی تنظیم بازاری نیز به تفاوت قیمت تمام‌شده گوسفند گرم وارداتی از کشورهای مبدا همچون استرالیا و آسیای میانه، اختلاف قیمت گوشت فله و بسته‌بندی‌شده و از همه مهم‌تر تفاوت قیمت فیله، راسته، ران، دست و ... برمی‌گردد. درخصوص متولیان مربوط باید گفت این مهم با همکاری وزارت جهادکشاورزی از طریق شرکت پشتیبانی امور دام کشور (متولی تامین) و وزارت صنعت، معدن و تجارت در شبکه خرد صورت می‌پذیرد. از کل رقم فوق که به سازمان میادین میوه و تره‌بار، فروشگاه‌های قصابی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع می‌شود، باید گفت، بالغ بر ۶۰ تن آن (معادل ۶۰ درصد) از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد.

نکته حائز اهمیت آن است که حدود ۲۰ تن از کل رقم مزبور از طریق سه فروشگاه برتر تخفیفی توزیع می‌شود. در این میان، اگرچه سهم سه فروشگاه تخفیفی در تامین گوشت موردنیاز مردم با توجه به تعداد شعب، امکانات و تجهیزات فروشگاهی متفاوت است، اما نقش پررنگ مجموع آنها در تامین گوشت مورد نیاز مردم را نمی‌توان نادیده گرفت. اهمیت این فروشگاه‌ها در تنظیم بازار گوشت قرمز یا سایر محصولات اساسی زمانی روشن‌تر می‌شود که به این موضوع توجه کنیم که تعداد شعب فروشگاه‌های تخفیفی کشور تا تاریخ ۱۹تیرماه امسال بالغ بر ۱۷۸۴ شعبه بوده است و این تعداد فروشگاه‌ها می‌توانند نقش مهمی در توزیع مویرگی کالاهای اساسی و مدیریت بازار داشته باشند.

البته نباید از نظر دور داشت مجموع گوشت قرمز مورد نیاز کشور در سال ۱۳۹۷ براساس برآوردهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، سالانه حدود ۹۳۳ میلیون تن (با احتساب ۱۶/ ۸۱ میلیون نفر جمعیت کشور و سرانه مصرف حدود ۵/ ۱۱ کیلوگرم سالانه و بدون درنظر گرفتن کاهش تقاضای گوشت به‌دلیل افزایش قیمت‌ها در برهه کنونی) است که فقط بخش کوچکی از آن (حدود ۱۱ درصد) از محل گوشت تنظیم بازاری و مابقی از طریق کشتار دام داخلی تامین می‌شود.

 

اگرچه این سهم درحال‌حاضر ممکن است چشمگیر نباشد، اما باید توجه داشت این امر برای شرایط مقطعی حاضر طراحی شده است و بدیهی است با توجه به مجهز بودن فروشگاه‌های زنجیره‌ای به زنجیره سرد ظرفیت این نوع فروشگاه‌ها در توزیع اقلام حساس و ضروری از جمله گوشت قرمز می‌تواند افزایش قابل‌توجهی داشته باشد.  در نهایت با توجه به نقش پررنگ فروشگاه‌های زنجیره‌ای به‌خصوص فروشگاه‌های تخفیفی در توزیع کالاهای اساسی با قیمت‌ مصوب دولت، تسهیل فرآیندهای کسب‌وکاری در این نوع فروشگاه‌ها ‌باید یکی از اولویت‌های اصلی تصمیم‌سازان و برنامه‌ریزان شبکه توزیع کالا در ایران قرار گیرد.

 

ضمن اینکه همزمان تمهیداتی به‌عمل‌ آید تا نسبت به ساماندهی واحدهای خرده‌فروشی سنتی به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت این واحدها در مدیریت بازار نیز اقدام لازم به‌عمل‌ آید.

 

طبق تحقیقات انجام شده بر روی رفتار مشتریان در زمان پاندمی ویروس کرونا در سراسر جهان این موضوع تایید شده است که روش‌های مختلف فروش، فیزیکی و آنلاین، هر کدام به تنهایی نمی‌توانند روش مناسبی در بازار رقابتی کنونی باشند.

 

علاوه بر آن این تحقیق نشان می‌دهد که عادات خرید مردم در آمریکا و اروپا به دلیل اختلالات ناشی از بیماری همه‌گیر کرونا تغییر کرده و منجر به پذیرش و رشد سریع خرید آنلاین به طرز چشم‌گیری شده است.

با این حال یافته‌ها حاکی از این است که سهم فروش اینترنتی و تلفنی در زمان تعطیلی کشورهای مورد مطالعه، بیش از 30 درصد از کل فروش صنعت خرده فروشی را نتوانسته به خود اختصاص دهد. لازم به توضیح است که بیشتر این فروش‌های آنلاین به‌صورت اینترنتی سفارش داده می‌شود و تحویل در شعبه مورد نظر مشتری انجام می‌گردد (click-and-collect). بنابراین بسیاری از فروش‌های آنلاین توسط فروشگاه‌های فیزیکی پشتیبانی می‌شوند.

 

در ادامه این گزارش به بررسی چگونگی رفتار خرید مشتری از زمان پایان قرنطینه پرداخته شده و نشان می‌دهد که با بازگشت مشتریان به فروشگاه‌ها، استفاده از روش خرید آنلاین در حال کاهش است. نیل ساندرز (Neil Saunders) تحلیل‌گر ارشد موسسه تحقیقاتی گلوبال دیتا (GlobalData) ، در توضیح اینکه چرا استفاده از کانال‌های چندگانه فروش (Omnichannel) راه پیش روی صنعت خرده‌فروشی است می‌گوید: «علی‌رغم ادعای اینکه رشد خرید آنلاین منجر به پایان عمر صنعت خرده‌فروشی می‌شود، واقعیت این است که خرده‌فروشان کسب‌وکار خود را در همه بخش‌ها توسعه می‌دهند و به دنبال راه‌های خلاقانه برای ارائه یک تجربه خرید راحت‌تر برای مصرف‌کنندگان هستند.

بخش قابل توجهی از فروش که به روش آنلاین صورت می‌گیرد، در واقع فروش از طریق کانال‌های چندگانه است که برای رسیدن به موفقیت نیازمند داشتن فروشگاه فیزیکی در کنار فروش به‌صورت آنلاین است. به‌طور متوسط یک سوم خریدهای غیرخوراکی آنلاین (در واقع مشتری فقط به صورت آنلاین سفارش خود را ثبت می‌کند) برای انتخاب، تحویل و یا تعویض کالا به فروشگاه‌های فیزیکی وابسته است.»

 

این گزارش همچنین این تصور را که خرده‌فروشی می‌تواند به‌طور منظم بین دو روش خرید آنلاین و فیزیکی تقسیم شود را حذف می‌کند چون مشتریان همزمان از همه روش‌ها برای خرید استفاده می‌کنند.

مفهوم کانال‌های جداگانه فروش تا حدودی بی‌معنی است چون استفاده از روش‌های مختلف خرید همه‌گیر شده است. برای هر خرید مشخص، خریداران با استفاده از روش‌ها و بر اساس نیاز خود اقدام به خرید می‌کنند. به‌عنوان مثال در آمریکا، در حال حاضر فروشگاه‌ها نسبت به اوایل همه‌گیر شدن ویروس کرونا از فروش آنلاین حمایت می‌کنند، دلیل آن هم این است که روش خرید آنلاین و تحویل در فروشگاه‌ها را بیشتر معرفی کرده‌ و در دستور کار خود قرار داده‌اند که باعث رشد فروش آنلاین در فروشگاه‌های خرده‌فروشی بزرگ شده است.

 

در کشورهای سراسر دنیا، اکثر خریداران اعلام کرده‌اند اگر شرایط به حالت عادی برگردد باز هم خریدهایشان را از طریق روش‌های مختلف انجام می‌دهند و از کانال‌های مختلف بیشتر بهره می‌برند. بنابراین اکثر مدیران خرده‌فروشی در حال برنامه‌ریزی به‌منظور سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش‌های چندکاناله در کسب‌وکار خود هستند، مانند سفارش اینترنتی و تحویل در محل فروشگاه. این ایده که نبردی بین خرده‌فروشی آنلاین و فیزیکی وجود دارد منسوخ شده است فقط یک میدان نبرد در صنعت خرده‌فروشی وجود دارد و آن رقابت بین بازیکنان آن است و قطعا خرده‌فروشانی که دارای گزینه‌های چندکاناله قوی با پشتیبانی فروشگاه هستند، پیروزمندان این میدان خواهند بود

ورود به فروشگاه‌های بزرگ برای خرید کالاهای مورد نیاز خود و خانواده

فروشگاه‌های زنجیره‌ای مجموعه‌ای از فروشگاه‌ها هستند که با یک نام برند محصولات گوناگون و متنوعی را با تخفیف‌ و فروش‌های ویژه در قالب حراجی به فروش می‌رسانند. این فروشگاه‌ها، امروزه با توجه به همین تخفیفات و تنوع محصولات،  مشتریان بسیار زیادی را به خود جلب کرده‌اند و اکثر افراد خریدهای روزانه و یا ماهانه خود را در این مجموعه‌ها انجام می‌دهند. اما برای خرید از آن‌ها نکاتی وجود دارد که در ادامه این مطلب، به بررسی نکات خرید از فروشگاه‎‌های زنجیره‌ای می‌پردازیم.

خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای

حتما شما هم این تجربه را داشته‌اید که با ورود به فروشگاه‌های بزرگ برای خرید کالاهای مورد نیاز خود و خانواده، جذب قفسه‌های خوش آب و رنگ و کالاهای متنوع با تخفیفات بسیار خوب داخل فروشگاه شده‌اید و وقتی پای صندوق فروشگاه رسید خرید را دریافت کردید، با دیدن رقم و هزینه‌های خود، از خرید پشیمان شده‌اید. خرید از این فروشگاه‌ها، علی‌رغم نداشتن مشکلات سوپرمارکت‌های کوچک، می‌تواند در صورت عدم مدیریت فرآیند خرید، فشار مالی بسیار زیادی را برای شما به همراه داشته باشد. اما برای تجربه کردن یک خرید مناسب و بدون پشیمانی چه باید کرد؟ برای خرید ایده‌آل بهتر است با این نکات خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که در ادامه بیان می‌شود، آشنایی داشته باشید.
نکات خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای

امروزه فروشگاه‌های زنجیره‌ای با توجه به تخفیفات و فروش‌های ویژه‌ای که دارند، مورد استقبال تمامی مردم قرار گرفته‌اند، اما قبل از مراجعه به آن‌ها، بهتر است با نکات خرید از فروشگاه‎‌های زنجیره‌ای آشنایی کامل داشته باشید.
لیست خرید داشته باشید

اولین نکته خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که باید آن را رعایت کنید، تهیه کردن لیست خرید قبل از رفتن به فروشگاه است. برای این منظور بهتر است؛ در طول ماه، هر زمان که کمبود اقلام خوراکی و یا غیر خوراکی روبه‌رو شدید، آن را یادداشت کنید و تا پایان ماه لیست خود را تکمیل کنید. اگر با فروشگاهی که مد نظرتان است آشنایی کامل دارید، می‌تووانید محصولات مورد نظر خود را با توجه به چیدمان قفسه‌های آن، دسته‌بندی کنید، اینگونه در زمان خرید هم می‌توانید صرفه‌جویی کنید.

استفاده از چرخ‌دستی یا سبد‌های خرد کوچک

توجه داشته باشید که وسعت فروشگاه‌ها بسیار زیاد است و بدون چرخ دستی نمی‌توانید به راحتی محصولات مورد نظ خود را حمل کنید. در همان ابتدای ورود به فروشگاه، می‌توانید چرخ‌دستی را انتخاب کنید و محصولات خود را به راحتی و بدون آسیب‌دیدگی حمل کنید.

اگر قصد خرید محصولات زیادی را ندارید می‌توانید از سبدهای کوچکی که در ابتدای ورود به فروشگاه قرار دارد استفاده کنید.
اولویت‌بندی در خرید

اگر در لیست خرید خود محصولات غیر خوراکی و یا بهداشتی دارید، بهتر است قبل از خرید اقلام خوراکی، برای خرید آن‌ها اقدام کنید. اقلام خوراکی، مخصوصا محصولاتی که باید در یخچال نگهداری شوند، را در آخر خرید کنید، زیرا با توجه به مدت زمانی که شما در فروشگاه، در حل گشت و گذار هستید و مدت زمان برگشت تا منزل، احتمال خراب شدن برخی از این مواد غذایی وجود دارد.
با کودکان خود به فروشگاه نروید

یکی دیگر از نکات خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که شاید خیلی‌ها به آن دقت نکنند، همراه نکردن کودکان خردسال با خود است. ترجیها بهتر است کودکان را با خود به فروشگاه‌ها نبرید، زیرا با توجه به طولانی بودن مدت زمان خرید آن‌‌ها کلافه می‌شوند و به شما اجازه نمی‌دهند برای خرید تمرکز کنید و همچنین با دیدن خوراکی‌های رنگارنگ در فروشگاه‌ها، ممکن است شما را وادار به خرید اقلام غیر ضروری کنند که در اکثر مواقع هم شما برای آرام کردن آن‌‌ها مجبورید خوراکی‌های مد نظرشان را بخرید.
مدیریت خرید

دقت داشته باشید که باید احساس لذت از خرید خود را مدیریت کنید، این حس می‌تواند به شدت شما را به سمت خرید اقلامی که نیاز ندارید سوق دهد و بار مالی مضاعفی را نصیبتان کند. همچنین قبل از رفتن به سمت صندوق برای حساب کردن، بار دیگر لیست خرید خود را چک کنید تا چیزی از قلم نیفتاده باشد. به تخفیف‌ها توجه زیادی نکنید، وجود تخیفیف دلیلی مناسبی برای خرید نیست، بهتر است با توجه به لیستی که قبل از مراجعه به فروشگاه تهیه کرده‌اید خریدهای خود را انجام دهید.
پس از حساب کردن قبض خرید خود را با محصولات مطابقت دهید

یکی دیگر از نکات خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای این است که پس از خرید، حتما لازم است تا فاکتور خرید خود را با محصولات خریداری شده، مطابقت دهید و اگر در صورتی که چیزی کم و زیاد شده بود به کارمند مربوطه مراجعه کنید. فاکتور خود را حتما نگهدارید و در منزل بار دیگر محصولات را بررسی کنید، دقت داشته باشید اگر در خانه متوجه کم یا زیاد بودن اقلام خریداری شده، شدید برای مراجعه مجدد به فروشگاه حتما باید فاکتور خرید را به همراه داشته باشید.
ایام هفته را برای خرید انتخاب کنید

روزهای تعطیل و یا حتی قبل از تعطیلی، اصلا برای خرید رفتن مناسب نمی‌باشد، زیرا فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این روز‌های با ازدحام زیاد مشتریان همراه هستند و ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید.
برای خرید یک یا دو قلم کالا به این فروشگاه‌ها مراجعه نکنید

با این که فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای خرید انواع محصولات بسیار مناسب هستند، اما بهتر است برای خرید برای خرید یک یا دو محصول به این فروشگاه‌ها مراجعه نکنید، زیرا صف‌های طولانی پتی صندوق‌ها ممکن است شما را از خریدتان پشیمان کند.

انتخاب فروشگاه مناسب

یکی دیگر از نکات خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، انتخاب فروشگاه مناسب است. تمامی مجموعه‌های فروشگاهی با تخفیف‌های بسیار بالای خود معروف هستند، اما تمامی آن‌ها تنوع محصول بالایی ندارند، به طور مثال ممکن است شما در لیست خریدتان نیاز به مرغ و یا گوشت داشته باشید اما فروشگاه انتخابی شما این اقلام را نداشته باشد و برای خرید آن‌ها مجبور شوید به فروشگاه دیگری مراجعه کنید که این موضوع، می‌تواند وقت شما را هدر دهد. پس بهتر است فروشگاهی را انتخاب کنید که علاوه بر تخفیفات مناسب، تنوع محصولات بالایی نیز داشته باشد.
خرید به صورت بسته‌بندی یا فله

یکی از سوالاتی که ممکن است در هنگام خرید برای شما به وجود بیاید، این است که به طور مثال حبوبات را فله‌ای خریداری کنیم یا بسته‌ای؟ باید توجه داشته باشید که بسته‌‌ها اکثرا 700 گرمی هستند، در حالی که شاید تا به حال فکر می‌کردید این بسته‌ها یک کیلویی هستند، اما بهتر است بدانید که حبوبات بسته‌بندی شده تقریبا دو برابر فله قیمت دارند.
از زمان غافل شوید

یکی دیگر از نکات خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که شاید خیلی‌ها به آن دقت نکنند، دقت به ساعت است. زمانی که در این فروشگاه‌ها هستیم خیلی اوقات ممکن است به چشم‌مان نیاید و چون اکثر این فروشگاه‌ها پنجره‌ای به بیرون ندارند و نور داخل‌ آن همیشه ثابت است، مشتریان داخل متوجه غروب آفتاب یا تاریک شدن هوا نمی‎شوند، همچنین اکثر فروشگاه‌ها ساعت را در جلوی دید مشتریان نمی‌زارند تا مشتریان به راحتی و بدون توجه به ساعت خرید خود را انجام دهند. اما اگر می‌خواهید در زمان خرید خود صرفه‌جویی کنید، بهتر است قبل از مراجعه به فروشگاه برنامه مشخصی برای آن داشته باشید.

برنامه منظمی برای خرید خود داشته باشید

همان اول که وارد فروشگاه می‌شوید بهتر است برنامهای برای خرید خود داشته باشید و از راه رفتن بی فایده که تنها باعث هدر رفتن زمان و خسته شدن شما می‌شود، جلوگیری کنید. برای این کار می‌توانید، اگر آشنایی با فروشگاه دارید، لیست خود را بر اساس قفسه‌ها و اولویت‌های خود دسته‌بندی کنید.

جای مانور هم برای خودتان بگذارید

با اینکه بهتر است همیشه متناسب با نیازها و لیست خود خرید را انجام دهیم، اما باید پذیرفت که آشنایی با کالاهای جدید هم همیشه بد نیست. ممکن است کالایی ببینیم که به نظرمان مفید باشد، لازم نیست همیشه جلوی این تمایل را بگیرد و مقاومت کنید، اما باید حدی را برایش قرار دهید و آن را رعایت کنید. به طور مثال هر بار برای خودتان حد قیمتی را مشخص کنید و تا آن میزان کالای جدید خریداری کنید.

تخصص فروشگاه‌ زنجیره ای  سورنا

از آنجایی که امروزه در هر محله و خیابانی یک فروشگاه زنجیره‌ای برپا شده، بسیاری از افراد تصور می‌کنند این فروشگاه‌ها آثار مخربی بر روی مغازه‌های کوچک دارد، باعث نابودی برخی از کسب و کارها می‌شود در صورتی که اینگونه نیست. در ادامه در مورد دلایل این امر و فرصت‌های شغلی متعددی که اینگونه فروشگاه‌ها به وجود آورده‌اند بیشتر صحبت شده است.
تأثیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اشتغال‌زایی چیست؟

همانگونه که اشاره شد در ابتدای امر تصور می‌شود تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای باعث نابودی بسیاری از مشاغل محلی می‌شود، در صورتی که تحقیقات بازار ثابت کرده است که اینگونه نیست. در واقع یکی از بزرگترین مزایای فروشگاه‌های زنجیره‌ای در یک شهر به وجود آوردن فرصت‌های شغلی متنوع و متعددی است. در اصل فرصت‌های شغلی موجود در یک فروشگاه زنجیره‌ای طیف وسیعی از نیازهای افراد برای کارها را پوشش خواهد داد و به همین دلیل تأثیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اشتغال‌زایی غیرقابل انکار خواهد بود.

 هر فردی دارای تخصص‌های مختلف با سطح سواد متنوع می‌تواند در فروشگاه‌های زنجیره‌ای استخدام شود و این امر کاملاً ملموس است. البته در هر فرصت شغلی شرایط حداقلی مطرح است که برای به دست آوردن آن باید اقدام کرد. برای روشن‌تر شدن این موضوع در ادامه فرصت‌های شغلی که ممکن است در یک فروشگاه‌ زنجیره‌ای باشد را بررسی کرده‌ایم.
فرصت‌های شغلی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای

یکی از مهمترین موارد تأثیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اشتغال‌زایی که غیرقابل انکار است ایجاد 16 میلیون فرصت شغلی در سال به صورت مستقیم و غیرمستقیم است. هنگام بررسی گزینه‌های شغلی در اینگونه فروشگاه‌ها، مهم است که موقعیت‌هایی را انتخاب کنید که برای شرایط، منافع و موقعیت شما مناسب باشد. بهترین شغل برای یک نفر ممکن است مناسب شخص دیگری نباشد. این امر به مهارت‌ها و علایق شما و آنچه می‌خواهید از کار خود بدست آورید بستگی دارد.

به عنوان مثال‌، موقعیت شغلی صندوقدار اغلب کم درآمد است اما ممکن است به شما اجازه دهند برای ایجاد یک برنامه انعطاف‌پذیر در زندگی دست شما باز باشد. در واقع به همین دلیل تعداد زیاد کارمندان در اینگونه فروشگاه‌ها مشغول به کار هستند و فرصت‌های زیادی برای پیشرفت شغلی وجود دارد. انواع موقعیت‌های شغلی برای این افراد وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
مشاوران زیبایی

شاید جالب باشد بدانید که مشاوران زیبایی با پیشخوان‌های لوازم آرایشی در مراکز خرده فروشی فرصت‌ زیادی برای اشتغال دارند. این افراد با مشتریان ارتباط برقرار می‌کنند و به فروش کمک می‌کنند و حقوق ثابت دارند. برخی دیگر نیز ممکن است به طور مستقل و نماینده برندها کار کنند. در اصل اسخدام این افراد نشان می‌دهد که تأثیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اشتغال‌زایی فقط محدود به حیطه خاصی چون فروش و امور مالی نبوده و در بخش زیبایی و بهداشت پوست و مو نیز این تأثیرات قابل مشاهده خواهد بود. دوره دیدن کوتاه مدت در این زمینه و یا داشتن دانش کافی امکان استخدام برای انجام این کار فرصت شغلی مناسبی در یک فروشگاه زنجیره‌ای را فراهم می‌کند.

فرصت‌های شغلی مربوط به تجارت آنلاین و آی تی

از آنجایی که بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره به فروش آنلاین و تجارت الکترونیک روی آورده‌اند، تأثیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اشتغال‌زایی در این بخش بسیار محسوس است. در واقع علاوه بر اینکه برای راه‌اندازی سایت و اپلیکیشن به طراحان و متخصصین این امر نیاز است. باید کارمندانی را برای بخش آی تی استخدام کرد که وظیفه به روز کردن سایت و نگهداری از آن را برعهده داشته باشند.

همچنین سایت‌ها و اپلیکیشن‌های این فروشگاه‌ها به طراحان گرافیست، افراد فعال در زمینه سئو، تولید محتوا و مواردی از این دست نیاز دارند. برای همین می‌توان گفت که در بخش آی تی فرصت‌های شغلی فراوانی را فراهم می‌آورد که تخصص‌ها و مهارتهای زیادی را پوشش می‌دهد . مسئولیت‌ها در این بخش علاوه بر موارد گفته شده ممکن است شامل پشتیبانی سخت افزاری، پشتیبانی نرم‌افزاری، بخش موبایل، پیام رسانی، دیتا اینتری و سرور دانست.
قصابی و بخش پروتئینی

شاید جالب باشد بدانید که تأثیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اشتغال‌زایی مطلقاً منفی نبوده و مشاغلی مانند قصابی محلی و فروشگاه‌های پروتئینی از بین نخواهد رفت. بلکه تعداد افراد زیادی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای فروش و تمیز و قطعه کردن گوشت، مرغ و ماهی را برعهده دارند و در این زمینه شاغل هستند. این افراد وظیفه چک کردن موجودی کالا و پردازش سفارشات را برعهده دارند. این افراد به دلیل اینکه کارشان به صورت یدی است باید ساعات کاری، توان و شرایط خود را پذیرش شغل و مشغول شدن در این غرفه‌ها مدنظر داشته باشند.
 صندوقداری

صندوقداری الزام به آموزش خاص و رسمی ندارد و در طی کار آموزش‌های لازم به فرد داده می‌شود، شما می‌توانید در اکثر فروشگاه‌های زنجیره‌ای فرصت شغلی اینگونه را به راحتی به دست بیاورید. تأثیر فروشگاه‌ زنجیره‌ای سورنا بر اشتغال‌زایی در این بخش بسیار محسوس است و برای همین افراد زیادی با سطح سواد مختلف و در سنین مختلف برای صندوقداری تقاضای استخدام می‌کنند. این فرصت شغلی در فروشگاه‌های بزرگ، فروشگاه‌های مواد غذایی، پمپ بنزین‌ها و سایر موسسات خرده فروشی در دسترس است. تخصیص بیمه به صندوقدار و برخورداری از برنامه کاری منعطف از ویژگی‌های این شغل در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به شمار می‌رود.

همراهی با خانواده

با تمامی این اوصاف نمی‌توان لذت خرید رفتن با خانواده را نادیده گرفت، خیلی از افراد خرید را یک سرگرمی می‌داند و اگر شما هم جز افرادی هستید که از خرید لذت می‌برید، بهتر است این لذت را با خانواده خود به اشتراک بگذارید. اما اگر تنها هدفتان خرید کردن است می‌توانید تنهایی نیز این کار را انجام دهید.